Diyarbakır, bu kez yüzyıllardır sessiz kalan bir sırrıyla gündemde. İçkale’de “Dingilhava” olarak bilinen bölgede, Mervanoğulları dönemine ait gizli bir sarayın izlerine ulaşıldı. 10. yüzyılda Dicle Nehri’ne hâkim bir noktaya inşa edilen bu sarayın, dönemin önemli isimlerinden İbni Dinme tarafından yaptırıldığı ortaya çıktı.
Kent arşivlerinde yer alan bilgiler ve arkeolojik bulgular, bu yapının yalnızca bir yönetim merkezi değil, aynı zamanda Dicle’nin güzelliğine nazır bir güç sembolü olduğunu gösteriyor.
995 DEPREMİ VE DİCLE’YE AÇILAN YOLDAKİ GİZEMLİ KAPI
Tarihi kaynaklardaki bilgilerde, şehirde 995 yılında yaşanan büyük depremin, birçok yapıyı yerle bir ettiği kaydediliyor. Ancak İbni Dinme'nin, bu felaketi bir fırsata çevirdiği ve surları onartmakla kalmadığı, aynı zamanda İçkale’den Dicle’ye inen stratejik bir yol açtırdığı ve bu yolun sonunda ''Hevt Kapısı'' açtırdığı bildiriliyor..
Hevt Kapısı’nın adı etrafında yıllar boyunca pek çok efsane dolaştı ve kimi bu kapının gizli geçitlere açıldığını söylerken, kimilerinin saraya ait özel bir çıkış olduğunu iddia etti. Bugün yapılan araştırmalar, bu geçidin hem askeri hem de sembolik öneme sahip olduğunu gösteriyor.
DİCLE’YE BAKAN GİZLİ BİR GÜÇ MERKEZİ
İçkale’de Dicle’ye hâkim bir konumda yer alan bu sarayın, sadece konumu değil, mimari özellikleriyle de dikkati çektiği ifade edilirken, taş işçiliği, savunma sistemleri ve nehre bakan teraslarıyla döneminin ötesinde bir yapı olduğu belirtiliyor.
Bu yapının, İbni Dinme’nin Diyarbakır’da kurduğu siyasi ve kültürel hegemonyanın da bir yansıması olduğu belirtilerek, Dicle’ye bakan bu sarayın, adeta o dönemin "görkemli vitrini" işlevini gördüğü bildiriliyor.
HEVT KAPISI’NIN SIRRI AÇIĞA ÇIKIYOR
Bugün Diyarbakır surlarında sessizce duran Hevt Kapısı, geçmişin gizemli kapılarını aralıyor.
Uzmanlara göre bu kapı, sadece bir geçiş noktası değil; kent içindeki farklı yapılar arasında gizli bir bağlantı ağına da işaret edebileceği belirtiliyor.
HEVT NEDİR ?
"Hevt" büyük olasılıkla Kürtçe "yedi" (heft/hevt) kelimesinden gelir ve "Yedinci Kapı" anlamını taşır.
Bu, Diyarbakır surlarının çok kapılı yapısı içinde mantıklı bir sıralamaya işaret ediyor olabilir.
