Diyarbakır salnamelerinde ve tarihi kaynaklarda yer alan bilgilere göre, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan Kurşunlu Camii, sadece Osmanlı mimarisinin değil, aynı zamanda şehrin çok katmanlı tarihinin de bir temsilcisi.
Günümüzde Kurşunlu Camii olarak bilinen yapının, aslında geçmişte Ermeni toplumuna ait olan St. Theodoros Katedrali olduğu ve 1518 yılında Osmanlı yönetimi altında camiye çevrildiği belirtilerek, yapının hem dini hem de kültürel bir dönüşümün simgesi hâline geldiği kaydedilir.
ADINI KUBBE VE ÇATISINDAN ALDI
Camiye "Kurşunlu" adının verilmesi, kubbe ve çatısının kurşun tabakalarla kaplanmasından kaynaklanıyor.
Bu uygulamanın hem yapıyı dış etkilerden korumak hem de estetik bir görünüm kazandırmak amacıyla tercih edildiği ifade edilerek, yapının, bu özelliğiyle halk arasında kısa sürede "Kurşunlu Cami" olarak anılmaya başlandığı bildirildi.
BİR YAPI, BİRÇOK İSİM
Caminin tarihî serüveni boyunca taşıdığı isimler de oldukça dikkat çekici.
Yapımı ve camiye çevrilme süreci Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından yönetildiği için, eser “Fatih Paşa Camii” ya da, “Bıyıklı Mehmed Paşa Camii” olarak da anılıyor.
Zamanla bazı kaynaklarda “Sofu Mehmed Paşa Camii” ismi de kullanılmaya başlandı.
DİYARBAKIR’IN MİMARİ MİRASINDA ÖNEMLİ YER
Kurşunlu Camii, bugün hâlâ Diyarbakır’ın en önemli tarihî yapılarından biri olarak varlığını sürdürüyor.
Hem Ermeni mimarisinden izler taşıyan geçmişi hem de Osmanlı dönemindeki yeniden inşa süreciyle, şehrin çok katmanlı kültürel yapısını gözler önüne seriyor.
Bu yönüyle Kurşunlu Camii, sadece bir ibadethane değil, aynı zamanda bir tarih belgesi niteliğinde.
