Elektriğin ve buzdolabının olmadığı çağlarda, yiyecekleri taze tutmanın yolu ateşten geçiyordu.
Yeni bir bilimsel araştırma, insanların ateşi sadece yemek pişirmek veya ısınmak için değil, eti korumak için kullanmaya başladığını ortaya koydu. Üstelik bu alışkanlık neredeyse 2 milyon yıl öncesine kadar uzanıyor.
Tel Aviv Üniversitesi'nden araştırmacıların önderlik ettiği çalışma, Güney Afrika, Kenya, İsrail, Etiyopya ve İspanya’daki 9 arkeolojik alanda yapılan incelemelere dayanıyor. Bu alanlarda bulunan kemiklerin bazıları yaklaşık 2 milyon yıl öncesine ait. Bulgular, Homo erectus gibi erken insan türlerinin ateşi stratejik bir şekilde kullandığını gösteriyor.
ATEŞİN GERÇEK MANTIĞI: AVIN ÖMRÜNÜ UZATMAK
Ateşin düzenli ve bilinçli şekilde kullanımının, zaman ve enerji gerektiren karmaşık bir süreç olduğu belirtildi.
Paleoantropolog Miki Ben-Dor, ''Bu kadar zahmete giriliyorsa, altında ciddi bir motivasyon olmalı'' diyerek, ateşin yalnızca anlık pişirme aracı değil, büyük avların etini uzun süre koruma yöntemi olarak kullanıldığını öne sürüyor.
Araştırmacılar, büyük hayvan kalıntılarının bulunduğu bölgelerde sistemli olarak ateş izlerine rastlandığını belirterek, bu bulguların, yangınların sadece sıcaklık sağlamak veya avı anında pişirmek için değil, eti dumanlayarak aylarca saklamak amacıyla yakıldığını gösterdiği bildirildi.
''Bir filin yüzlerce kiloluk etiyle, birkaç düzine kişiyi üç aya kadar besleyebileceği tahmin ediliyor'' diyen araştırmacılar, bu kadar büyük bir enerji kaynağını boşa harcamak yerine saklamak, o dönem için hayatta kalmanın anahtarı olduğunu söylüyor.
YEMEĞİNİ DUMANLA KORU, LEŞÇİLERDEN KURTUL
Dumanla kurutulan etin yalnızca daha uzun süre dayanmakla kalmadığını, aynı zamanda diğer yırtıcıların ve leşçilerin dikkatini de azalttığını ifade eden araştırmacılar, şöyle diyor:
''Su aygırı, sırtlan ve hatta gergedan gibi iri hayvanların, pişmiş ya da dumanlı etin yaydığı kokular karşısında uzak durduğu düşünülüyor.
Bu yöntem aynı zamanda ateşin sürekli yanmasını sağladı ve erken insanlar için stratejik bir avantaj sundu.''
ATEŞİN ÖYKÜSÜNÜ YENİDEN YAZIYORUZ
Araştırmaya göre, erken dönem insanları ateşi her zaman kullanmadı; çoğunlukla belirli amaçlar için ve bazı özel yerlerde, geçici olarak ateşten yararlanıldı. Ateşin düzenli kullanımına dair kanıtlar ancak 400.000 yıl öncesine dayanan bazı alanlarda görülebiliyor.
Araştırmacılar, yeni keşifle ilgili şöyle diyor:
''Bu yeni çalışmanın, ateşin evrimsel süreçteki yerini daha net şekilde anlamamıza katkı sağlıyor. Belki de ateş, Homo sapiens’in bugünkü haline ulaşmasında sadece bir ısı kaynağı değil, yiyecekleri koruma aracı olarak da önemli rol oynadı. Ateşin etrafındaki duman, sadece etin ömrünü değil, insanın da hayatta kalma şansını uzattı.''
