Darbe yönetiminin oluşturduğu Bakanlar Kurulu kararı ile 45 yıl Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Vatansızların taşıdığı "Haymatlos" pasaportuyla yaşamaya başladı…
Diyarbakır’ın Lice İlçesi’nden Dünyaca ünlü Beyin Cerrahliliğine uzanan ve mikroskopla ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştiren “Yüzyılın Beyin Cerrahi” unvanını almış dünya çapında tanınan bir uzman Gazi Yaşargil….
Filim gibi öyküsü olan bir bilim adamı… Beynin Piri Reisi… Beyin Cerrahisinin Babası… gibi unvana sahip Gazi Yaşargıl’in Vatandaşlıktan çıkarılma nedenleri, Ödülleri, Başarıları, Keşifleri, Etkisi ve Mirası, Yaşamı, Ailesi ve çocukluğu, Eğitimi ve akademik kariyeri, Keşifleri, Unvanları, , Özel yaşamı, Görüşleri, Ödülleri ve yayınlarını anlatacağım…
Yüzyılın Beyin Cerrahı Unvanı
1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi'nde Neurosurgery Dergisi tarafından "1950 ve 2000 yılında Amerikan Beyin Cerrahları Derneği (AANS) tarafından "Yüzyılın Beyin Cerrahı" unvanını almıştı Prof. Dr. Gazi Yaşargil…
2000 Yüzyılın Beyin Cerrahı" unvanı verilmiş ve Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği onur madalyası ile onurlandırılmıştır.
Mikroskop kullanarak yapılan beyin cerrahisi operasyonlarına yeni bir boyut kazandıran Yaşargil, 1967'de cerrahi mikroskopla ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştiren, beyin cerrahisinde mikroskop kullanımının yaygınlaştırılmasındaki katkılarıyla bilinen bir bilim adamı…
Gazi Yaşargil Kimdir? Yaşamı Ailesi ve Çocukluğu
Asıl adı Mahmut Gazi Yaşargil’dir… 6 Temmuz 1925 tarihinde babasının kaymakam olarak görevi yaptığı Diyarbakır'ın Lice ilçesinde Sehavet Hanım ile Azmi Bey'in oğlu olarak doğdu…
Baba tarafından Kayıhan aşiretindendi… Doğduğu yıl ailesi Ankara'ya taşındı… Yaşamının ilk 18 yılını Ankara İçcebeci'de geçirdi… İki kız iki erkek olmak üzere dört kardeşi vardır.. Ablası Selma hanım, Ankara Gazi Lisesinde 40 yıl İngilizce öğretmenliği yaptı… Kimya mühendisi olan kardeşi Tomris hanım Makine ve Kimya kurumunda kimya mühendisi olarak çalıştı. Abisi Erdem bey Basel'de Genel Cerrahi Profesörü, Günay bey ise Zürih'de Fizyoloji Profesörü oldu…
Yaşargil Geçmişini Şöyle Özetlemektedir;
"Ben 6 Temmuz 1925 Lice doğumlu bir Türküm… Babam kaymakamdı.. Türkiye'de yetiştim… İlk ruhi gıdamı ailemden, komşulardan, okuduğum okullardan, arkadaşlarımdan aldım. Baba tarafından efsanevi Kayıhan aşiretindenim, ana tarafım ise Sinop'tan gelme.".
Eğitimi ve akademik kariyeri
1943 yılında Ankara Atatürk Lisesi'ndeki lise eğitimini tamamladı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne başladı. Kendisinin ve iki erkek kardeşinin tıp tahsili almasında komşuları ve aile dostları olan nöroloji profesörü Yusuf Şükrü Sarıbaş etkili oldu.
Tıp eğitimine 1944 yılından itibaren iki dönem Almanya'daki Friedrich Schiller Üniversitesi'nde, ardından on dönem Basel Üniversitesi'nde devam etti…1949 sonbaharında Basel Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Beyin cerrahisi alanında uzmanlaşmaya başlamadan önce, bu alanda uzmanlığın ön şartı olarak üç yıl süreyle başka dallarda çalışması gerekiyordu…
Anatomi Enstitüsü'nde beyin anatomisi üzerine Josef Klingler'in yanında çalıştı; ardından 1950-1953 yılları arasında nöroloji-psikiyatri, iç hastalıkları ve genel cerrahi asistanlığı yaptı…
Ocak 1953'te Zürih Üniversitesi'nde uzmanlık eğitimine başladı… Beyin cerrahisi kliniğinde Hugo Krayenbühl ve Gerhard Weber ve E. Zancler'in yanında uzmanlık eğitimini aldı…
Zürih Üniversitesi Beyin Cerrahisi Kliniği'ndeki çalışması sırasında ilk 12 sene (1953-1965) beyin ve orbita anjiyografisi alanına yoğunlaşıp çok sayıda hastada anjiyografi uygulaması yaptı… 1957-1965 yılları arasında ise stereotaktik teknikle Parkinson hastalığı ve diğer hareket bozukluklarının tedavisine yönelik ameliyatlar yaptı…
Zürih Üniversitesinde Fizyoloji profesörü Oscar Wyss ile ilk defa yüksek frekanslı koagülasyon (kanama durdurma amaçlı) tekniğini kullandı ve bu teknik sonrasında cerrahi pratiğinde yaygınlaştı…
1965-1966 yıllarında ABD'de Vermont Üniversitesi bünyesindeki hayvan laboratuvarında Raymond Madiford Peardon Donaghy ve ameliyat hemşiresi Jackie Robert'ın yanında mikrovasküler cerrahi (mikroskop eşliğinde yapılan damar ameliyatları) öğrendi ve bu tekniği ilk defa hayvanların beyin damarlarında uyguladı…
1967'de Zürih'e döndü, Ekim 1967'de üç atardamarı tıkalı bir hastaya yeni bir atardamar bağlama operasyonunu ilk kez gerçekleştirdi… Zürih Kliniği'nde mikrovasküler cerrahi tekniğini tüm beyin ve omurilik cerrahisinde kullanmaya başladı…
Bu teknik; beynin anevrizma, AVM, kavernom gibi damarsal kökenli problemlerinde, beyin-omurilik tümörlerinde ve temporal epilepsi cerrahisinde rutin olarak kullanılır oldu; böylece modern nöroşirürjide yeni bir dönem başladı. Zürih'te kurulan mikrocerrahi laboratuvarı, 1968-1993 yılları arasında tüm dünyadan gelen nöroşirürjiysenlere bir eğitim merkezi haline geldi. Yaşargil bu dönemde mikronöroşirürji üzerinde sekiz kitap yayınladı…
Devam Edecek ( Gazi Yaşargil Vatandaşlıktan Çıkarıldı)
