Nazmi Kahraman
Erzincan'ın İliç İlçesi'nde meydana gelen faciadan sonra gündeme gelen ''liç''in ne demek olduğunu biliyıor musunuz?
Erzincan'da meydana gelen ve 9 işçinin toprak altında kaldığı maden faciasıyla lügatımızda yeni bir kelime daha yerini aldı. Peki son zamanlarda sık sık bahsedilen ''liç'' ne demek. İşte ''liç''in anlamı.
Liç işlemi temel olarak hidrometalurjik zenginleştirme yöntemlerinden biridir. Pirometalurjik işlemlere kıyasla, liçin uygulaması çok daha kolay ve işlem sırasında herhangi bir gaz salınımı olmadığı için çevreye çok fazla zarar vermemektedir.
Liçin tek dezavantajı ise, düşük sıcaklık nedeniyle kimyasal reaksiyonların yavaş gerçekleşmesi ve bunun sonucunda tüm işlemin yavaş olmasıdır.
Liç işleminde, malzeme içindeki kıymetli metaller asit ve baz gibi kimyasallarla sıvı forma geçerler. Çözeltiye alınan metallerin konsantrasyonu belli bir değere ulaşıncaya kadar, liç solüsyonu devridaim yaptırılır.
Liç prosesi genelde, mekanik ayrıştırmanın yetersiz kaldığı durumlarda uygulanmaktadır.
Liç uygulanacak malzeme kırma, öğütme ve bazı durumlarda da kavurma işlemleri ile hazırlanır. Zenginleştirme işlemi sırasında en çok gideri oluşturan maddeler kimyasallardır. Yapılacak liç yöntemine göre prosesin süresi değişmektedir.
LIÇ'İN YIĞIN HALE GETİRİLMESİ
Geçirimsiz bir tabaka üzerine yığılmış olan malzemeye, çözücü kimyasalların verilmesiyle, kıymetli metallerin çözeltiye alınmasıdır.
Liç yapılmak istenen malzemenin tabanına, liç çözeltisini geçirmeyecek bir yalıtım yapılır. Bu şekilde liç çözeltisi kolayca toplanır ve çevre kirliliği önlenir. Toplanan çözelti solvent ekstraksiyon ile ayrıştırılabilir.
