İlaç üretimiyle de adından söz ettiren Diyarbakır'da çocuklar için ''Eso (Zaruk-Çocuk) markasıyla mama üretildi.
Diyarbakır’ın köklü eczanelerinden biri olan ve neredeyse bir asırdır şehre hizmet veren Sıhhat Eczanesi, geçmişin nostaljisini bugüne taşıyan eşsiz bir hikayeye sahip.
Her ne kadar tarihi Sur içindeki orijinal yerinde olmasa da, bu eczane hala ilk günlerin atmosferini yaşatıyor.
Ecza Mektebi’nden 1925 yılında mezun olan Tahsin Tulay Diyarbakır'da Sıhhat Eczanesi'ni kurdu.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında yalnızca İstanbul’da eczacılık eğitimi verildiği düşünüldüğünde, Tahsin Bey’in hem Diyarbakır’ın hem de Türkiye’nin ilk eczacılarından biri olduğunu gösteriyor.
ECZANEDE ÜRETİLEN GÖZ İLACI
Tahsin Bey, eczacılık yaptığı dönemde göze iyi gelen bir müstahzar (önceden hazırlanarak eczanelerde satışa sunulan ilaç, hazır ilaç.) hazırladı ve bu ürünü ruhsat alarak satmaya başladı.
Tahsin Tulay’ın İstanbul’a taşınmasının ardından, eczane 1948 yılında Zeyyat Münir Cizreli tarafından devralındı.
İLAÇ ÜRETİM LABORATUVARI KURULDU
Sıhhat Eczanesi, 1991 yılına kadar belediyenin yanında hizmet verdi. 1953 yılında Doğu Ecza Deposu ile Befa Birlik İlaç Laboratuvarı’nı açarak ilaç üretim ve satışında önemli adımlar atan Zeyyat Cizreli, 1970 yılında Diyarbakır Eczacı Odası’nı kurdu ve ilk başkanlığını yaptı.
MAMALAR ESO (ZARUK) MARKASIYLA SATIŞA SUNULDU
Doğu Ecza Deposu ve Befa Birlik İlaç Laboratuvarı’nda ''Eso (Zaruk)'' markalı bebek maması üretildi. Diyarbakır'da üretilen ilk mama olan Eso-Zaruk mamasının ambalajında üretimi yapan Zeyyat Cizreli'nin kızı Esra'nın fotoğrafı yer alıyordu.
Laboratuvarda bakanlıktan alınan ruhsatla birçok ilaç üretimi yapıldı.
DİYARBAKIR MÜZESİ'NDE SERGİLENİYOR
ambalajı bugün Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
Befa Birlik Laboratuvarı’nda üretilen ''Eso (Zaruk)'' markalı bebek mamasının ambalajı, Diyarbakır Arkeoloji Müzesi’nde muhafaza ediliyor.
Ambalaj, 2020 yılında belediye tarafından Diyarbakır surlarında yapılan temizlik çalışmalarında hafriyat içinden çıkarıldı.
Zeyyat Cizreli’nin 1986 yılında kalp krizinden vefat etmesinden sonra kızı Filiz Cizreli eczaneyi devraldı ve 1991 yılında Dicle Üniversitesi Araştırma Hastanesi karşısına taşıdı. Eczane halen burada hizmet veriyor.
KAYNAK: Diyarbakır Kültür ve Medeniyet Dergisi
