COVID-19 pandemisinin gölgesinde geçen ilk iki yılda, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan ölüm oranlarının, diğer zengin ülkelere göre çok daha yüksek olduğu bildirildi.
Yeni bir bilimsel analiz, 2020 ve 2021 yıllarında iki milyondan fazla Amerikalının adeta nüfustan “kaybolduğunu” ortaya koydu.
Boston Üniversitesi’nden epidemiyolog Jacob Bor, ''ABD, akran ülkeler ortalamasında bir sağlık performansı sergileseydi, milyonlarca hayat kurtarılabilir, büyük bir acı ve travma önlenebilirdi'' diyor.
43 YILDA 14,7 MİLYON 'FAZLADAN' ÖLÜM
1980 ile 2023 yılları arasında ABD’de meydana gelen 107 milyondan fazla ölüm, 21 gelişmiş ülkenin ölüm oranlarıyla karşılaştırıldı. Bu ülkelerin tamamı kişi başı 24.000 doların üzerinde GSYİH'ye sahipti ve güvenilir ölüm verileri sunuyordu.
Analiz sonucunda ABD’nin 43 yıl boyunca toplamda 14,7 milyon fazladan ölüm yaşadığı ortaya çıktı. Üstelik bu fark, COVID-19’un etkisiyle 2020'den itibaren dramatik şekilde arttı.
Sadece 2019 yılında bile, 631.247 Amerikalının başka ülkelerdeki eşdeğer vatandaşlara göre erken öldüğü tahmin ediliyor. Bu sayı, 2020 ve 2021’de yılda bir milyonun üzerine çıktı.
2022 yılında aşırı ölümler 820.396’ya, 2023’te ise 705.331’e düşse de, bu rakamlar hâlâ pandemi öncesi seviyelerin çok üzerinde.
GENÇLER DE TEHLİKEDE
Çalışmanın yazarları, 2023 yılında ABD’deki tüm ölümlerin dörtte birinin önlenebilir olduğunu savunuyor. Özellikle 65 yaş altı bireyler için durum daha da vahim.
Bor, ''ABD’de 65 yaş altı her iki ölümden biri büyük olasılıkla önlenebilir' diyerek bu gerçeğin halk sağlığı açısından ne denli büyük bir sorun olduğunu vurguluyor.
ÖLÜMLERİN TEK NEDENİ PANDEMİ DEĞİL
COVID-19, bu krizi derinleştirmiş olsa da, uzmanlara göre sorunun kökleri daha derinlerde.
Minnesota Üniversitesi’nden sosyolog Elizabeth Wrigley-Field, pandemiden bağımsız olarak ABD’de yıllardır süregelen uyuşturucu bağımlılığı, silahlı şiddet, trafik kazaları ve önlenebilir kronik hastalıklar nedeniyle ölümlerin arttığını belirtiyor.
2023’te yapılan ayrı bir çalışma ise, ABD’nin Japonya seviyesindeki ölüm oranlarına ulaşabilmesi durumunda, yalnızca o yıl içinde 880.000 ölümün önlenebileceğini gösterdi. Bu sayı, kalp hastalıkları, diyabet ve kazalara bağlı tüm ölümlerin sıfırlanmasına denk geliyor.
'BU BİR POLİTİKA İHMALİDİR'
Boston Üniversitesi’nden demograf Andrew Stokes’a göre, bu tablo kişisel sağlık tercihleriyle açıklanamadığı, aksine, yapısal politikaların başarısızlığına işaret ettiği bildirildi.
Stokes, şöyle dedi:
“Diğer ülkeler evrensel sağlık hizmeti, güçlü sosyal güvenlik ağları ve kanıta dayalı halk sağlığı politikalarıyla daha uzun ve sağlıklı yaşamlar sunuyor. ABD’deki ölümler, bireysel başarısızlıktan değil, sistemik ihmallerden kaynaklanıyor.
Pandemi, sağlık sistemindeki eşitsizlikleri, sosyal destek mekanizmalarındaki eksiklikleri ve yapısal zayıflıkları gözler önüne serdi. Ve bu zayıflıklar, salgının akut etkisi geçse bile ölüm oranlarını yükseltmeye devam ediyor.''
