Diyarbakır'da hayata geçirilen bir proje "22 Mart Dünya Su Gününde" bir kez daha dikkatleri topladı.
Başlarında projenin koordinatörü öğretmenleriyle okul okul gezip, akranlarını suyun verimli kullanımı, kuraklık ve iklim değişikliği konusunda bilgilendiriyorlar. Öğrencilerin bu çabası, kısa sürede yurtiçinde ve yurtdışında binlerce gönüllüye ulaşmalarını sağladı.
Diyarbakır Kayapınar Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi'nde görevli Tarih Öğretmeni Ferda Salık, geçen yıl eylül ayında "Su Gönüllüsü Gençler Sahada" isimli bir proje hayata geçirdi. Gönüllü öğrencileri Ecrin Irmak Koca ve Nurşin Duman'la birlikte küresel iklim değişikliğine dikkat çekmek ve artan kuraklığa karşı tedbir alınması için çalışma başlattı. Bu kapsamda su tasarrufunu anlatan slaytlar ve özellikle su tüketiminin arttığı yaz aylarında daha bilinçli olunması konusunda broşürler hazırladı.
İş bununla bitmedi. Öğretmen Salık, iki öğrencisiyle birlikte projeyi önce kendi okulundaki öğrencilere, sonra annelerine anlattı. Su verimliliği için kendi okullarında muslukların başlıklarına perlatörler takıldı, vanalar kısıldı. Proje, Kayapınar Milli Eğitim Müdürlüğü'nün desteğiyle kısa sürede il genelindeki diğer okullara da yayıldı. 6 ay gibi kısa sürede 14 il ve 3 ülkeden binlerce gönüllü öğrenci projede yer almaya başladı.
Proje koordinatörü Ferda Salık, Türkiye'nin su stresi altında olduğunu, dünyada küresel ısınma çağının sona erdiğini, "küresel yanma" çağıyla karşı karşıya bulunduğunu anlattı.
"Su Gönüllüsü Gençler Sahada Projesi" ile suyun önemine ve su kaynaklarının korunmasına dikkat çekmeyi amaçladıklarını belirten Salık, "Gelecek için bir damla da sen ol" sloganıyla başlayan çalışmanın kısa sürede büyüdüğünü vurguladı.
"1-2 YIL ÖNCE MASKE İLE GEZECEKSİNİZ DENSEYDİ KİM İNANIRDI"
Salık, şöyle dedi:
"Projemizi sosyal medyadan gören Malatya, Mardin, Denizli, Afyonkarahisar, Konya, Kayseri, Zonguldak, Samsun, İzmir, Bitlis, Van, Ankara, Şanlıurfa ve Manisa'daki bazı okullar bize ulaştı ve çalışmaya dahil oldu. Almatı Eğitim Ateşeliğinin desteğiyle Kazakistan'daki öğretmen ve öğrenciler de projede yer aldı. Yunanistan ve Litvanya'daki okullara da e-twinning aracılığıyla ulaştık, projeyi anlattık. Bugün proje çığ gibi büyüyor. Dünyanın bir çok yerinde gönüllü öğrencilerimiz, gençlerimiz var. Bundan 1-2 yıl öncesine kadar 'bize maske takacaksınız, salgın olacak, bütün dünya böyle gezecek' dense belki inanmayacaktık. Şimdi de bilim adamları uyarıyor; 'su bitiyor kuraklık gelecek' diyor. Biz çocuklarımızı kuraklıkla baş başa bırakmak istemiyoruz."
Öğrencilerin gücüne inandıklarını belirten Salık, "Gönüllü gençler kendi okullarında farkındalık oluşturmaya, özgün çalışmalar yapmaya başladılar. Onlar da sıfır atık ve su verimliliğiyle alakalı çalışmalar yapıyor. Akran eğitimini kullandığımız zaman daha çok etkili olduğunu, öğrencilerin birbirinden çok etkilendiğini gördük. Eğitim verilen öğrenciler de başka okullarda aynısını yapmaya başladı. Bir eğitim seferberliği başladı diyebilirim. Ayrıca Vali Yardımcısı Murat Yıldız'ın koordinatörlüğünde düzenlenen "Kurumlar Arası Su Verimliliği Yarışması" ile de su kaynaklarının korunması ve su verimliliğiyle ilgili öğrenciler arasında bilinç oluşturulması hedeflendi." dedi.
"DİYARBAKIR'DA EKİLEN BİR FİDANIN TÜM DÜNYAYA FAYDASI VAR"
Projenin başından beri gönüllü olarak çalışan su gönüllüsü 9. sınıf öğrencisi Nurşin Duman, gittikleri okullarda suyun nasıl ve neden verimli kullanılması gerektiğini anlattıklarını, sıfır atık gibi konularda bilgi verdiklerini dile getirerek, "Bizler gittiğimiz okullarda akranlarımıza su verimliliği seferberliğiyle ilgili sunumlar hazırlıyoruz, başka ülkelerdeki, farklı şehirlerde akranlarımızla zom uygulaması üzeriden biraraya geliyoruz. Onlar da çok güzel çalışmalar yapıyorlar. Ben bu çalışmalardan anladım ki; Diyarbakır'da ekilen bir fidanın tüm dünyaya faydası var. Yani bireysel her adımın evrensel ve küresel bir etkisi var. Yere attığımız bir adet pil 800 bin litre suyu kullanılmaz hale getiriyor. Bunlara dikkat etmeliyiz. Şunu söylemek istiyorum bence söz sırası geleceğini korummak isteyen biz gençlerde, herkesi bu seferberliği desteklemeye davet ediyorum" diye konuştu.
9'uncu sınıf öğrencisi Ecrin Irmak Koca da iklim krizi karşısında çok endişelendiklerini söyledi. Türkiye'nin kuraklığın sınırında olduğunu öğrendiklerini belirterek, şöyle dedi:
"2 ŞİŞE ATIK YAĞI LAVABOYA DÖKTÜĞÜMÜZDE 15 KİŞİNİN 1 YILLIK İÇME SUYU KULLANILAMAZ HALE GELİYOR"
"Şu anda da okulları geziyoruz ve farkındalığı artırmaya çalışıyoruz. Yani şuanda şubat ayını bitirdik ama hiç kar görmedik. Ferda öğretmenimizle bir takım araştırmalar yaptık ve neler yapabiliriz diye düşündük. Akranlarımıza bu bildiklerimizi anlatmak istedik. Örneğin 2 atık yağ dolu şişeyi şebeke suyuna döktüğünüz zaman 15 kişinin 1 yıllık içme suyu kullanılamaz hale geliyor. Ve ne yazık ki ve hepimiz evlerde lavabolara, çöplere döküyoruz. Hepimiz bu konuda çok dikkatli olmalıyız."
Projede su tasarrufunun sadece kaynakları korumayla mümkün olmadığı da vurgulanıyor. Bu nedenle karbon ayak izini azaltma çalışmaları da başlatıldı. Proje koordinatörü Salık, bu konuda şu bilgileri paylaştı:
"Bu anlamda öğrencilerim hem sahada hem de okulda çalışıyor. Diğer ortaklarımızla beraber özendirici yarışmalar düzenliyoruz. Pil topluyoruz. Bir rekabet, dayanışma ortamı sağlayarak geri dönüşümden kazanlaçlar elde ettik. Öğrencilerimizin bu kazançlarını da Kızılay aracılığıyla sudan mahrum olan Gazze'deki akranlarına gönderdik."
Öğrenciler sıfır atık projesine destek olmak için ayrıca, kasalardan kitaplık, tekerlekten sehpa, paletlerden köşe takımı ve çekmecelerden raflar yapıyorlar. Bu ürünlerin satılmasıyla birçok üniversite öğrencisine burs verilecek.
