Safran, soğanlı bitkiler ailesinden gelen ve sonbaharda mor renkli çiçekler açan bir bitkidir. Bu çiçeklerin ortasındaki üç tepecik, kurutularak baharat olarak kullanılır. Safran, keskin bir kokuya ve acımsı bir tada sahiptir. Ayrıca suda çözünen sarı bir renklendirici özelliği vardır. Safran, Türkiye’de Safranbolu ve Şanlıurfa gibi şehirlerde yetiştirilir. Ancak dünyada en çok İran ve İspanya’da üretilir.
SAFRAN NASIL YETİŞTİRİLİR?
Safran yetiştiriciliği oldukça zahmetli ve sabır gerektiren bir iştir. Safran tohumları, Ağustos ve Eylül aylarında yaklaşık 10 cm derinliğe ekilir.
Çiçekler açana kadar toprak sürekli çapalanır, havalandırılır ve zararlı otlardan arındırılır. Ekim ve Kasım aylarında safran çiçekleri açar.
Çiçekler, gün doğmadan toplanır ve tepecikleri elle tek tek ayrılır. Yaklaşık 75 bin çiçekten, sadece yarım kilogram safran elde edilir. Bu nedenle safranın fiyatı oldukça yüksektir.
SAFRANIN FAYDALARI NELERDİR?
Safran, içerdiği mineral ve vitaminler sayesinde pek çok sağlık sorununa iyi gelir. Safranın bilinen faydaları şunlardır:
Afrodizyak etkisi vardır. Sinirleri uyarır, cinsel isteği ve performansı artırır. Kadınlarda adet ağrılarını hafifletir.
Serotonin düzeyini dengeler, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik problemlerin iyileşmesine katkıda bulunur. Uyku kalitesi ve motivasyon düzeyini artırır.
İştahı düzenleyerek obeziteyle savaşmaya yardımcı olur. ABD’de yapılan araştırmalarda safranın yeme isteğini azalttığı gözlenmiştir.
Omega-3 yönünden zengindir, B6 vitaminin oluşumuna destek olur, kan dolaşımını düzenler. Tansiyon ve kötü kolesterolü düşürür.
Analjelik özelliği sayesinde, tümörlerin büyüme hızını azaltır. Antioksidan ve anti kanserojen etkileri ile dikkat çeker.
Hafızayı güçlendirir ve Alzheimer tedavisinde alternatif bir yöntem olarak kullanılır.
Cildin daha canlı ve pürüzsüz görünmesini sağlar. Safran tozu kullanılarak hazırlanan yüz maskeleri cilt bakımında etkilidir.
SAFRAN NASIL KULLANILIR?
Safran, genellikle et, tavuk ve balık yemeklerinin yanı sıra pilav, sebze yemekleri ve unlu mamüllerde renklendirici ve lezzetlendirici olarak kullanılır.
Osmanlı mutfağında bolca kullanılan safran, bazı İran ve İspanyol yemeklerine de eklenir. Safranın yoğun bir lezzeti ve renklendirici etkisi olduğu için, baharat olarak birkaç tel yemeklere katılması yeterlidir.
Safranı kullanmadan önce ılık suda bekletmek, aromasını ve rengini daha iyi ortaya çıkarır. Safranın kararında tüketilmesi gerektiğinin altını çizmek gerekir.
Günlük tüketim 1 çay kaşığını aştığında zehirleyici etkisi olabilir. Erken doğum ve düşük tehdidi yaratacağı için, hamilelerin tüketmesi önerilmez.
Safran, hem lezzet hem de sağlık açısından pek çok fayda sunan altın değerinde bir baharattır. Yetiştirilmesi ve hasadı zor olan bu bitki, dünyanın en pahalı baharatlarından biridir. Safranın faydaları arasında afrodizyak, antidepresan, iştah kesici, kan düzenleyici, anti kanserojen ve hafıza güçlendirici etkileri bulunur. Safran, genellikle et, tavuk, balık, pilav ve sebze yemeklerinde kullanılır. Safranın kararında tüketilmesi gerektiğini unutmamak gerekir. Safran, hem damaklara hem de sağlığa hitap eden bir mucizedir.
