cermikgazetesi.com - Diyarbakır'ın Ergani İlçesi'ne bağlı Çayönü/ Hilar Mağaraları, insanlığın toprağı ilk ektiği ve yerleşik düzene ilk geçtiği yer.
İnsanlık yaklaşık 10 bin yıl önce toprağın önemini anladı ve tohumu toprakla buluşturdu. Ektiğinin semeresini almanın verdiği mutluluğu yaşayan göçebe insanlar, ilk tarım yaparken,hayvanları da evcilleştirdi. Bu da onun göçebelikten yerleşik düzene geçmesinin yolunu açtı.
Diyarbakır'ın Ergani ilçesine bağlı Sesverenpınar köyü sınırları içerisinde yer alan ve 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanı olarak tescillenen Hilar Mağaraları ve yaklaşık 500 metre kuzeyindeki Çayönü tarihi dokusu ve günümüz uygarlığındaki yeri bakımından eşsiz bir değere sahip.
Milattan Önce 7500 ile 5500 yıllarına ait buluntuların elde edildiği Çayönü, buğday, nohut, mercimek gibi bitkilerin ilk ekildiği; koyun ve keçilerin de evcilleştirildiği ilk yer.
İnsanlığın yerleşik hayata geçildiği yer olan Hilar Mağaraları da önemli bir tarihsel döneme şahitlik ediyor.
Kemikten yaptıkları kaşık ve çatal görevi gören aletlerin günümüze kadar geldiği bu bölgede, kaya mezarları ve kabartmalar dikkat çekiyor. Kabartmaların bazıları üçlü gruplar halindedir.
Bazılarının dış cephelerinde Roma Eyalet üslubunda kabartmalar yer alırken, kabartmalarda görülen giysilerin İran üslubunda olması, yazılarda Kuzey Suriye Sami yazısı bulunması da dikkati çekiyor.
Kafataslı Yapı
Çayönü Höyüğünde içinde 400'den fazla bireye ait kemik ve kafatasının depolandığı ''Kafataslı Yapı'', mozaikli yapı "Terrazo Binası"nın gün ışığına çıkarıldığı höyük, yaklaşık 10 bin yıl önceye tarihlenmesiyle sadece bölge değil dünya uygarlık tarihi için de büyük önem taşıyor.
Tarihteki Yeri
Diyarbakır'ın kuzeyinde, Ergani Ovası'nda, Dicle Nehri'nin kenarında bulunan, M.Ö.7500'den başlayan yerleşim evreleri bulunan Çayönü 1963 yılında keşfedildi.
İlk kazılar Dr. Halet Çambel ve Prof Dr. Robert J. Braidwood tarafından başlatıldı.
Sesverenpınar (Hilar) yakınlarında bulunan eski adı Kotaberçem (Çayboyu) olan tarih öncesinden kalma bir höyük. Höyük çevresinde resimli resimsiz mağaralar, mağara duvarları kullanılarak yapılmış evlerin izleri bulunmaktadır.
