Aziz Fidanci
cermikgazetesi.com - Dünyanın en büyük leylek kolonisinin bulunduğu Bismil'de, küresel ısınma leylekleri de etkiledi.
Dicle Nehri'nin geçtiği Diyarbakır ve çevresi ilkbahar ve yaz aylarında binlerce leyleğe ev sahipliği yapıyor.
Diyarbakır'ın Bismil İlçesi 20 kilometrelik bir alanda dünyanın en büyük leylek kolonisi olarak kabul ediliyor. Bu nedenle Bismil ilçesi küçük bir alandaki en büyük leylek kolonisi olarak kabul ediliyor. Bölgeye akın eden leylekler, yumurtlamak için güvenli buldukları çatı ve elektrik direkleri üzerinde yuva yapıyor. Yaz üremelerini bu bölgede tamamlıyor.
Dicle Üniversitesi Biyoloji Bölümü Prof. Ahmet Kılıç, cermikgazetesi.com'a yaptığı açıklamada, Diyarbakır çevresinde 2003 yılından buyana yaz aylarında göçmen kuşlarını gözlemlediklerini ifade ederek, Bismil-Batman karayolunun dünyanın en büyük leylek kolonilerinden biri olarak gösterildiğini söyledi.
''Bazı leylekler göç etmiyor-
En verimli leylek üretim merkezinin Dicle Nehri kenarı olduğunu söyleyen Kılıç, şöyle dedi:
''Bölgemizde yaşayan kuş türlerinden biri leylekler. Leylekler uzun yılardır tarafımızdan izlenmekte. Diyarbakır Bismil karayolunda Köseli ve Yuvacık köyleri arasında 20 kilometre mesafede yüksek gerilim hatları bulunmakta. Bu hatlar üzerinde bulunan direklerde leylekler kuluçkayaya otururlar. Bölgemizde göçmen kuşları olarak bilinir. Son zamanlarda bazı leylekler gitmiyor. Küresel ısınmanın etkisiyle göç etmiyor. Yiyecek problemi yaşamıyorlar. Ilıman iklim olduğu için yerleşik hayata geçtiler. Belirli bir süreden sonra yerli tür olarak kalacaktır.''
Kılıç, leyleklerin en farklı özelliklerinin her sene aynı yuvayı kullanıyor olmaları olduğunu kaydederek, adeta bu yuvayla evli olduklarını söyledi.
5 bin kilometre yol katediyorlar
Eşlerin yuvalarıyla birbirlerini tanıdıklarını, Diyarbakır’da olan leyleklerin şubat ayından itibaren Afrika’dan 5 bin kilometre mesafeyi kat ederek geldiklerini kaydeden Kılıç, şöyle devam etti:
''Önce erkekler geliyor. Yuvanın korunması materyallerin korunması eklenmesi erkek leylek tarafından gerçekleştirilir. Dişiler sonra katılır yuvanın yapımına katkı sağlar. Bu faaliyetler nisan başına kadar devam eder. Sonra kuluçkaya başlar. Yuvanın yumuşak dokusu olması gerekiyor. Hafif malzemeler kullanırlar. Bununla birlikte hem yumurtaları hem de yavruları korunmuş olur. Yumurtaları eşler birlikte korumaya başlar.
Burada görev paylaşımı var. Yavrular nisan başında olmaya başlar temmuz ayına kadar görmeye başlarız. 2 ay bir süre yuvada beslenirler. Türkiye’de birçok yerde leylekler var Bismil’de yaşayan leyleklerin özelliği, burada yavru ve kuluçkaya başarısı çok yüksektir. Dicle nehrine yakın bir alanda yuvalar bulunuyor. Çok kısa mesafeden yiyecek geldiği için yavrularını doyurabiliyorlar. Bizimde tespitimiz yavru başarısı. Türkiye’nin en iyi yeri Bismil leylek kolonisine ait.''
Kılıç, Türkiye’nin başka illerinde 1 veya 2 yavru yetiştirilirken, Bismil'de 4 -5 yavrunun yetiştirildiğini brterek, ''Eylül göç başlar. Yavrular uçmayı öğrenirler. Sonra Hatay bölgesine kışlığa doğru göç başlar. Ordan Lübnan, Nil vadisine Somali’ye kadar gittiklerini biliyoruz'' dedi.
