Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilik imkânı sağlayan yıpranma payı yani fiili hizmet süresi zammı uygulamasında kapsam daraltmaya gitti. 2025 Nisan itibarıyla yürürlüğe giren düzenleme ile bazı meslek grupları bu haktan yararlanamayacak. Özellikle kamuoyunda “erken emeklilik hakkı kalktı mı?” sorusu merakla araştırılıyor. SGK tarafından yayınlanan güncel liste, yeni düzenlemenin detaylarını gözler önüne serdi.
YIPRANMA PAYI NEDİR VE NASIL UYGULANIR?
Yıpranma payı ya da resmi adıyla fiili hizmet süresi zammı, ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara tanınan bir haktır. 5510 sayılı kanun kapsamında, belirlenen mesleklerde çalışanlara ilave prim günü verilmekte, bu sürelerin bir kısmı emeklilik yaşından düşülerek daha erken emekli olma imkânı sağlanmaktadır. Uygulama, en fazla 5 yıla kadar hizmet süresi kazandırabilirken, yaş haddinden de 3 yıla kadar indirim sağlar.
HANGİ MESLEKLER YIPRANMA PAYINDAN ÇIKARILDI?
Yeni SGK düzenlemesiyle birlikte bazı meslekler fiili hizmet süresi zammı kapsamından çıkarıldı. Bu meslek grupları artık erken emeklilik hakkından faydalanamayacak. SGK'nın güncel listesine göre bu mesleklerden bazıları şöyle:
-
Belediye başkanları
-
Muhasebeciler
-
Uluslararası ticaret uzmanları
-
Sekreterler
-
Aşçılar
-
Bekçiler
-
Danışmanlar
-
Spor kulübü yöneticileri
-
Balık toptancıları
-
Çaycılar
Bu mesleklerde çalışanlar, önceki uygulamada belirli iş kolları üzerinden yıpranma payı alabiliyordu. Ancak yapılan revizyonla birlikte bu hak kaldırıldı.
YIPRANMA HAKKI DEVAM EDEN MESLEKLER HANGİLERİ?
SGK, bazı iş kollarında yıpranma hakkının süreceğini açıkladı. Ağır ve tehlikeli iş kollarında çalışanlar, yeni düzenlemeden etkilenmeden fiili hizmet süresi zammından faydalanmaya devam edecek. Bu meslekler arasında şu alanlar yer alıyor:
-
Yeraltında çalışan madenciler
-
Askeri personel (subay, astsubay, uzman erbaş)
-
Polisler ve MİT mensupları
-
Radyoloji teknisyenleri
-
Gazeteciler
-
İtfaiyeciler
-
Cezaevi infaz memurları
-
Demir-çelik ve çimento fabrikası çalışanları
-
Cam üretiminde çalışanlar
-
Cıva, kurşun ve arsenik işleriyle uğraşanlar
Bu işlerde görev alan personel, mesleğin yıpratıcı yapısından dolayı belirlenen ek hizmet sürelerinden yararlanabilecek.
İLAVE PRİM HAKKI SÜRECEK
Yeni düzenleme ile birlikte yıpranma hakkı kaldırılan meslek grupları için ilave prim günü uygulamasının süreceği belirtildi. Ancak bu kişilerin fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacakları ve erken emeklilik yaş indirimi hakkının ortadan kalkacağı vurgulandı. Meslek tanımlarındaki güncellemelerle uygulama daha net hale getirilecek.
