Dünyada korunması için kırmızı listeye alınan ve en çok aranan balıklardan biri Türkiye’de bulundu.
Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kırmızı listeye alınan ve dünyanın en çok aranan 10 balık türü arasında ikinci sırada yer alan Leopar Sazanı Gabar Dağı'nın eteklerinde bulundu.
Dünya genelinde 300 balığın koruma altına alınmasına yönelik yapılan çalışmada, nesli tükenmek üzere bulunan 10 balık türü belirlendi. Söz konusu 10 türden ikisinin Dicle Fırat Havzası’nda yer aldığı tespit edilmişti. Fakat balıkların akıbetine ilişkin herhangi bir bilgi yoktu.
ÖNCE BATMAN BANTLI ÇÖP BALIĞI BULUNDU
Gazeteci Metin Yoksu haberine göre, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cüneyt Kaya ve Araştırma Görevlisi Dr. Münevver Oral'ın ısrarlı takibi sonucu 'Batman bantlı çöpçü balığı' 47 yıl aradan sonra 2021 yılında Batman Çayı'nın üst kolları ile Sarım Çayı'nda bulunmuştu.
Oscar ödüllü oyuncu Leonardo Dicaprio'nun haberi paylaşması ile keşif dünya gündemine girdi. Akademisyenlerin ısrarlı çabası leopar sazanının aranması ile devam etti. Leopar sazanının (Kürtçe adıyla Masiyê Piling) arama çalışmasına bu defa Cizreli balıkçı Mehmet Ülkü de katıldı. Batman, Siirt, Hasankeyf, Şırnak, Mardin il sınırlarında Dicle Nehri ve nehrin birçok kolunda arama yapıldı.
GABBAR DAĞI ETEKLERİNDE BULUNDU
Israrlı çaba sonuç verdi ve leopar sazanı Şırnak'ın Cizre ilçesindeki Gabar Dağı'nın eteklerinde bulundu. Balığı bulan akademisyenler keşfin önemli olduğuna balığın korunması için farkındalık çalışmasının yapılması gerektiğine vurgu yaptı.
Doç. Dr. Cüneyt Kaya, "Bu yeni bir tür keşfetmekten bile daha heyecan verici çünkü nadir bir türe ikinci bir şans verebileceğimiz anlamına geliyor. Hem Batman bantlı çöpçü balığı hem de leopar sazanı ile birlikte hiçbir türün yok olmamasını sağlamak adına koruma çabalarını harekete geçirme yükümlülüğümüz var. Leopar sazanı bir zamanlar Türkiye'nin Güneydoğu’sundan Suriye'nin doğusuna ve İran'dan Irak'a kadar uzanan Dicle-Fırat nehir sisteminde bol miktarda bulunuyordu. Ancak son 30 yılda yasak avcılık, kirlilik, habitat tahribatı ve baraj inşaatları türü yok olmanın eşiğine getirdi" diye konuştu.
Dr. Münevver Oral ise, günlerce süren arazi çalışmalarından ayrıldıktan sonra, bir gece yarısı ekipte bulunan Cizreli balıkçı Mehmet Ülkü tarafından balığın bulunduğunun haberini aldıklarını ve gece yarısı Antalya, Rize ve Dersim'den tüm ekibin işlerini bırakarak sabahın ilk ışıkları ile Cizre'de buluştuklarını söyledi. Balığı ilk gördüğünde hayranlığını gizleyemediğini dile getiren Oral, "Bu hikaye yeniden bir keşif olmasının yanında aynı zamanda tüm çevresel faktörlere rağmen biyo çeşitliliğimizin kaybolmadığına dair umudumuzun da canlı kalması anlamında önemliydi. Leopar sazanı ve yaşam alanını paylaştığı diğer birçok tatlı su balığı türünü korumak için hala şansımız var" diyerek balığın korunmasına dikkat çekti.
