Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde tarımsal üretimdeki aşırı yer altı suyu kullanımı çevresel bir tehdit oluşturduğu belirtildi.
Yer altı suyu tüketimi kutuplardaki kaymayı tetikliyor
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, Geophysical Research Letters Dergisinde yer alan yeni bir araştırmaya göre, yer altı sularının aşırı kullanımının dünyanın dönüş ekseninde kaymalara etki ettiğinin açıklandığını söyledi.
Arvas, “Son yapılan araştırmalar, aşırı yer altı suyu tüketiminin dünyanın coğrafi kutuplarındaki kaymayı etkileyebilecek sonuçlarının olduğunu gösteriyor. Jeofizik alanındaki bu önemli keşif, su kaynaklarımızın yönetimine dair stratejilerimizi yeniden düşünmemizi gerektiriyor” dedi.
"Dünyanın dönüş ekseni 64 derece doğuya kaydı"
Arvas, konuyla ilgili şunları kaydetti:
“Araştırmacılar, 1993 ile 2010 yılları arasında yer altından çekilen 2 trilyon ton suyun yerkürenin dönüş ekseninde kaymalara neden olduğunu belirledi. Araştırmaya göre bu suyun çok önemli bir kısmı tarımsal sulama için kullanıldı ve sonrasında denizlere deşarj edildi. Bu da büyük bir su kütlesinin yer değiştirmesine neden oldu. Araştırmada yer verilen ifadelere göre bu değişiklik, dünyanın dönüş ekseninde yıllık 4,36 cm hızda 64 derece doğuya bir kayma ile sonuçlandı. Söz konusu bulgular, sürdürülebilir olmayan su yönetiminin sadece yerel ve çevresel sorunları değil, aynı zamanda küresel ve jeofiziksel dengeleri de etkilediğini gösteriyor.''
"130 bin çiftçinin yüzde 70’i elektrikle sulama yapıyor"
Dicle Elektrik’in hizmet bölgesindeki tarımsal sulama faaliyetlerini de değerlendiren Arvas, “Hizmet bölgemizdeki 130 bin çiftçinin yüzde 70’i tarımsal sulama için elektrikle çalışan sistemler kullanıyor. Bu yöntem, yılda ortalama 7,25 milyar kWh elektrik tüketimiyle milyarlarca metreküp değerli yer altı suyunun çekilmesine yol açıyor. Bu miktar, Türkiye’deki tarımsal sulamada kullanılan elektriğin yaklaşık yüzde 47’sine denk geliyor ve ülke genelinde tarımsal faaliyetler için kullanılan yer altı sularının yarısının bu bölgede tüketildiğini gösteriyor.''
"8 bin 189 kaçak trafo tespit edilmiş durumda"
Sulama için kurulan kayıtlı 26 bin 200 elektrik trafosuna ek olarak 8 bin 189 kaçak trafo tespit edildiğini belirten Arvas, “Kayıt dışı trafolar, özellikle Şanlıurfa’da 5 bin 834 adetle en yüksek sayıya ulaştı. Bundan 10 yıl önce 100-150 metreden su çeken çiftçi, artık yer yer 600-700 metre derine inmek zorunda. Bu da aslında bize bölgede elektrik değil, sulama sorunu olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bilimsel araştırmaların ışığında sürdürdüğümüz tarımsal sulama kaynaklı kaçak elektrik kullanımıyla mücadelemiz de bu geniş çaplı sorunların üstesinden gelmemizde önemli bir rol oynuyor” dedi.
