Ayşegül Yaşar
Bugün kırsal kesimde belki çok az sayıda kadının kullandığı iğ, eğirmen, eğirmeç ve teşi bir zamanlar kadınların ellerinden düşürmediği aletler arasında yer alıyordu.
Hayatta kalabilmek için ilk gereksinim olan yiyecek işini çözen ilk insanlar daha sonra giyinmenin yollarını aradı. Çünkü giyinmme örtünmek ve dış etkilere karşı korunmak amcıyla gerekliydi.
Yapraklar, otlar ve avladıkları hayvan postları ile giyinme sorununu çözmeye başlayan insanlar, yaprakların saplarını birbirlerine düğümleyerek eklemiş ve giysiler oluşturmuşlardır. Çeşitli liflerden yararlanarak kumaş
oluşturmaları ise Antik Çağ’da tarım ve hayvancılığın gelişmesiyle gerçekleşmiştir.
10 BİN YILLIK ALETLER
Yapılan arkeolojik kazılardaortaya çıkarılan iğ, eğirmen, eğirmeç ağırşaklar ve Kürtçe de teşi denilen ip eğirme aletlerinin geçmişlinin 10 bin yılı aştığı kaydediliyor.
Asırlar önce kadınların ellerinden düşürmediği iğ ya da teşi endüstrileşmeyle yerini dokuma makinalarına bıraktı. Ancak, teşi ve iğ, günümüzde Güneydoğu'nun kırsal kesimlerinde çok az sayıda olsa da bazı kadınlar tarafından kullanılıyor. İğ ya da teşi ile yün, keten, kenevir ve pamuk gibi lifli hammaddeler bükülüp ip haline getiriliyor.
İĞ VEYA TEŞİ NEDİR
Oldukça ilkel bir araç olan iğ üzerine daha sonraki dönemlerde içi delikli yuvarlak bir ağırlık (ağırşak) geçirilir. içine 30-40 santimetre uzunluğunda bir çubuk yerleştirilir ve üst orta kısmına çengelli bir demir takılır ve yün eğirmeye hazır hale gelir.
İğ, ya da teşi oldukça eski bir yün, keten, kenevir, pamuk gibi lifli hamaddeleri ip haline getiren bir araçtır.
Yün eğirmeye yarayan iğ ya da teşi sadece bir kişi tarafından kullanılır.
Pamuk, yün vb. iplik eğirmekte kullanılan, ortası şişkin, iki ucu sivri ve çengelli olan, ağaçtan yapılmış araç, eğirmen, kirmen.
