Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye'nin sağlık tarihinde derin izler bırakan trahomla mücadele kapsamında Diyarbakır ve Adana'da özel başkanlıklar kuruldu. O dönemde çoğu insanın adını bile duymadığı, bugün ise neredeyse unutulmuş bir hastalık, halk sağlığını ciddi şekilde tehdit etmişti.
Mısır, Irak ve Suriye’den Anadolu’ya yayılan trahomun, özellikle Türkiye'nin güney ve güneydoğu illerinde büyük bir hızla etkili olduğu ve salgının insanlar arasında yüzde 90'a kadar çıktığı ifade ediliyor.
KÖY GÖZ TEDAVİ EVLERİ KURULDU
Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti, yani dönemin Sağlık Bakanlığı, 1925 yılında başlattığı geniş çaplı çalışmalarla salgının önünü kesmeye çalıştığı ve Bakan İbrahim Refik Saydam öncülüğünde, köylülerin şehir merkezlerine gitmeden tedavi görebilmesi için ''Köy Göz Tedavi Evleri'' kurulduğu ve bu evlerin hastalıkla mücadelede oldukça etki gösterdiği belirtiliyor.
BAŞKANLIK MERKEZLERİ KURULDU
Yürütülen çalışmalar kapsamında 86 köy tedavi evi, 16 hastane ve 39 dispanser açıldığı ifade edilerek, ''Salgının en yoğun görüldüğü Diyarbakır ve Adana ise, ayrı bir öneme sahip olarak Trahom Savaş Kurulu Başkanlıkları haline getirildi. Bu adım, bölgelerde daha planlı ve hızlı bir sağlık seferberliği başlatılmasını sağladı'' deniliyor.
23 YIL SONRA GELEN BAŞARI
1925 yılında başlayan trahomla mücadelenin, 1948 yılına kadar yoğun şekilde sürdüğü ve önemli sonuçlar verdiği kaydedilerek, zamanla hastalığın görülme sıklığının azaldığı. 1990’lı yıllara gelindiğinde, trahomun artık ciddi bir tehdit olmaktan çıkmasıyla Diyarbakır’da 1937 yılında kurulan 10 yatak kapasiteli Trahom Hastane ve Dispanseri de kapatıldı.
TRAHOM NEDİR?
Trahom, göz kapaklarının altında kabarcıklar oluşmasıyla başlayan, tedavi edilmediği takdirde körlüğe kadar ilerleyebilen bulaşıcı bir hastalıktır.
Chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu bu hastalık, özellikle hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde yaygındır. Trahom kelimesi, Fransızca ''trachome'' yani ''bir göz hastalığı'' sözcüğünden Türkçeye geçmiştir.
O dönemde yoğun çabalarla kontrol altına alınan bu tehlikenin, Türkiye sağlık tarihinin unutulmaz mücadelelerinden biri olarak kayıtlara geçtiği bildiriliyor.
