Meral Özdemir
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, Diyarbakır'da “Kadına Yönelik Şiddet Algısı ve Şiddetin Boyutunu Ölçmeye Yönelik” bir anket yaptı.
12-20 Temmuz 2023 tarihleri arasında, 208 kadınının katılımı ile online ve yüz yüze gerçekleştirilen çalışmanın raporu açıklandı.
72 sayfalık raporda, kadınların sorulara verdiği cevaplar grafiklerle yer alıyor. Ankette kadına yönelik şiddetin boyutu, şiddete dair algısı ve bu konudaki çözüm önerilerinin tespit edilmesi hedeflendi. İki bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümü sosyo-ekonomik verilere ulaşmayı hedefleyen demografik sorulardan, ikinci bölümü ise kadına yönelik şiddetin boyutu ve şiddet algısını ölçmeye yönelik sorulardan oluştu.
Ankete katılanların “yaş aralığı” dağılımı da dikkat çekici. Görüşmecilerin yarısından fazlasını genç nüfus oluşturuyor. Buna göre yüzde 14,4’ü 18-24, yüzde 37,5’i 25-34 yaş aralığında olan araştırma grubunun yüzde 54,8’i Evli, yüzde 40,4’ü bekâr, yüzde 3,8’i boşanmış, yüzde 1’inin ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Araştırma grubunun “eğitim” durumları incelendiğinde; yüzde 8,7’si okuryazar değil, yüzde 8,7’si diplomasız okuryazar, yüzde 8,2’si ilkokul, yüzde 6,7’si ortaokul, yüzde 17,3’ü lise, yüzde 37,5’i lisans, yüzde 9,6’sı ön lisans ve yüzde 3,4’ü ise yüksek lisans mezunundan oluşuyor.
Araştırma grubundaki kadınlara “gelir getiren bir işte çalışıyor musunuz?” sorusu da yöneltildi.
Katılımcıların yüzde 46,2’si evet, yüzde 53,8’i hayır yanıtını verdi. Bu soruyu destekleyen bir diğer soru ise çalışmama sebeplerine ilişkin oldu. Gelir getiren bir işte çalışmadığını ifade eden görüşmecilere “Çalışmıyorsanız neden?” sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 38,4’ü 'ev ve çocuk sorumluluğum var, yüzde 17’si öğrenci, yüzde 13,4’ü eşim izin vermiyor.'yanıtını verdi.
Ankette “gündelik yaşamda en çok maruz kaldığınız şiddet türü nedir?” sorusu da yer aldı.
Kadınların yüzde 32,5’i duygusal şiddet, yüzde 12’si sokak ve mahalle baskısı, yüzde 11,2’si aile baskısı yanıtını verirken, yüzde 15,3’ü ise hiç şiddete maruz kalmadığını ifade etti.
- Kadınların yüzde 32,’i eş şiddetine maruz kalıyor-
“Kim Tarafından Şiddete Maruz Kalıyorsunuz” sorusuna ise kadınların yüzde 32,1’i eşim, yüzde 12,8’i patron, yüzde 9,7’si ise mahalle sakinleri tarafından yanıtını verdi.
Raporda şiddetin faillerinin yüksek bir oranla eşler olduğu vurgulanırken “1 Mart- 31 Mayıs tarihleri arasında hazırlanan başka bir raporda ise öldürülen kadınların faillerinin yüzde 37,5 ile evli ya da boşanmak aşamasındaki eşleri olduğu yer aldı.
Eşleri tarafından şiddete maruz kalan kadınların aynı zamanda yüzde 5,6 oranın eşlerinin aileleri tarafından da şiddete maruz kaldıkları kaydedildi.
Kadınların yüzde 81,2’si şiddete uğradığı halde içinde bulunduğu yaşamı devam ettirdiğini belirtti. Yüzde 53,6’sı ise neden olarak ta başka alternatifinin olmadığını gösterdi.
Medeni durumu ve yaşı farketmeksizin ankete katılan kadınların önemli bölümü karşılaştıkları şiddet türlerini duygusal şiddet, aile baskısı, sokak ve mahalle baskısı olarak ifade etti.
-Kadınlar kendini akşam güvende hissetmiyor-
Sorulardan biri de “Kendinizi en çok hangi mekânlarda tehlikede hissediyorsunuz?” oldu. Bu soruya kadınların yüzde 47,6’sı mekân fark etmeksizin akşam veya gece saatlerinde, yüzde 30,8’i sokakta, yüzde 7,7’si evde, yüzde 4,8’i ise kamu kurumlarında (Karakol-adliye-hastane vs.) yanıtını verdi.
Ankete katılan kadınların yüzde 94,2’si devletin kadına yönelik şiddet konusunda yeterli önlemi almadığı görüşünde.
Araştırmaya katılan kadınların en çok ortaklaştığı nokta ise; kadına yönelik şiddet konusunda faillere yeterli cezaların verilmemesi ve bununla beraber alınan önlemlerin yeterli görülmemesi oldu.
-Karakolda eşler arası şiddet normalleştirilmeye çalışılıyor-
Görüşmeye katılan kadınlardan bir kısmı maruz kaldıkları şiddet sonrası başvurdukları karakollarda yaşadıklarını da anlattı.
Kadınlar, karakollarda yaşadıkları olayın normal bir süreç olduğuna dair telkinler verilerek evlerine geri gönderildiğini ifade etti. Bazı kadınlar da karakola başvurduklarında “Burası Diyarbakır’dır ve buranın toplum yapısı bellidir” gibi yanıtlar aldıklarını ve bu şekilde eşler arasındaki şiddetin normalleştirilmeye çalışıldığına dair bir tavrın esas alındığını savundular.
Anketin tamamına şu linkten ulaşabiliriz
https://sahamerkezi.org/diyarbakirda-yasayan-kadinlarin-kadina-yonelik-siddet-algisi-ve-siddetin-boyutunu-olcmeye-yonelik-saha-arastirma-raporu/
