George Washington Üniversitesi'nden çocuk ağrı tıbbı uzmanı Dr. Elisha Peterson, cinsiyete göre dozajda henüz resmi bir değişiklik yapılmadığını belirtiyor, ancak araştırmalar kadın ve erkeklerin anesteziyi farklı şekilde metabolize ettiğini net bir şekilde gösteriyor.
KADIN ERKEK FARKI BİLİMSEL OLARAK KANITLANDI
Özellikle propofol gibi yaygın kullanılan anesteziklerde, erkeklerin kadınlara göre daha geç uyandığının bilimsel verilerle doğrulandığını belirten araştırmacılar, 2023 yılında 33 çalışmanın incelendiği geniş kapsamlı bir meta-analizde, kadınların anestezi altında erkeklere göre yüzde 38 daha fazla bilinç açıklığı yaşadığını kesin olarak ortaya koyduğunu bildirdi.
Kadınların ameliyat sırasında bazı anları rüya benzeri bir bilinç haliyle deneyimleyebildiğini ifade eden araştırmacılar, üstelik ameliyat sonrası, kadınların erkeklere kıyasla daha erken uyandıkları ve sorulara daha hızlı cevap verdiklerinin net şekilde gözlendiğini söyledi.
BEYİN YAPISINDAKİ FARKLILIKLAR
Araştırmacılar, kadın ve erkekler arasındaki bu belirgin farkın temelinde, hormon düzeyleri ve beyin kimyasının yattığını belirterek, östrojen ve progesteron gibi kadınlık hormonlarının uyku-uyanıklık döngüsünü etkilediği, dolayısıyla anesteziden uyanma sürecini hızlandırdığını ifade etti.
Beynin dopamin sistemi üzerindeki cinsiyete özgü farklılıkların da, uyanıklık ve dikkat süreçlerini etkileyerek bu farklılığı güçlendirdiği bildirildi.
KADINLAR DAHA RİSK ALTINDA
''Tüm bu veriler, kadınların genel anestezi sırasında bilinç açıklığı yaşama riskinin erkeklere göre daha yüksek olduğunu kesin şekilde ortaya koyuyor'' diyen araştırmacılar, buna rağmen mevcut anestezi uygulamalarının hâlâ cinsiyete göre değiştirilmediğini söyledi.
Uzmanlar, özellikle acil sezaryen gibi yüksek riskli operasyonlarda beyin dalga monitörlerinin kullanılmasını ve hastaların geçmiş alkol tüketim öyküsünün detaylı değerlendirilmesini kesin şekilde öneriyor.
