The Times Gazetesi, Diyarbakır Valisi Kurt İsmail Paşa'nın Kürt olduğunu yazdı.

Osmanlı'nın 1515 yılında egemenliğine aldığı Diyarbakır'da 1900'lü yıllara kadar 300'ün üzerinde  vali görev yaptı. Bu valilerden ilk kez Kurt İsmail Paşa The Times'e konu oldu.

THE TIMES KÜRT OLDUĞUNU YAZDI

Günümüzde her ne kadar Kurt İsmailpaşa olarak anılsa da İsmailpaşa'nın Kürt olduğu yaklaşık 150 yıl önce The Times'te haberleştirildi.

The Times'te 1877 yılında yer alan haberde, paşanın  Diyarbakır'da yaptığı hizmetlere yer verilirken,  adını da Kürt İsmail Paşa olarak yazdı.

The Times 1877 yılında, Diyarbakır'ın Osmanlı Valisi'nin adını gazete sayfalarına; ''Kürt İsmail Paşa''nın basın, eğitim ve diğer alanlardaki çalışmalarına geniş yer vermiş.

Diyarbakır'da bazı okul ve sokaklara ''Kurt İsmail Paşa'' adı verilirken, paşa, gazdete kurması, eğitim alanında yaptığı hizmetlerle biliniyor. Kürt olmasına rağmen adı hep Kurt İsmailpaşa olarak anılıyor.

OSMANLI KAYITLARINDAKİ ADI

Kürt kelimesi üzerindeki noktalar atılarak kurt İsmailpaşa yapılan valinin adı Osmanlı kayıtlarında Kürt İsmailpaşa olarak geçiyor. 

Osmanlı kayıtlarındaki adına rağmen Kürt, yerine kurt olarak anılan İsmailpaşa'nın yaşamında, kurtlarla ilgili herhangi bir hikayesi de yok.

İLK RESMİ GAZETEYİ ÇIKARDI

Diyarbakır'da 1867-1875 yılları arasında Diyarbakır Valiliği görevini yürüten İsmail Hakkı Paşa Diyarbakır'da matbaa kurarak, ilk gazete olan vilayet gazetesini çıkardı. 

''Diyarbekir Gazetesi'' adıyla resmi vilayet gazetesini çıkaran paşa, Islahane açarak kimsesiz çocukların eğitilip meslek sahibi olmalarını sağladı.

Diyarbakır Valisi'nden ekiplere denetim Diyarbakır Valisi'nden ekiplere denetim

Kentte sıbyan ve rüşdiye mektepleri (ortaokul düzeyinde okul) de açarak, Diyarbakır'da eğitim görmüş insan sayısının artırılmasına katkı sağladı. 

İsmail Hakkı Paşa, Diyarbakır'ın alt yapı çalışmalarına da çok büyük önem vermiş, diğer vilayetlerle bağlantıyı sağlayan eski yolları tamir ettirdiği gibi yeni yollar da yaptırdı. 

Yeni su kanalları açtırarak tarımsal alanlardan daha fazla ürün elde edilmesini sağladı.

Göçebe halde bulunan aşiretleri ıslah ve iskân eden, kenti güvenilir bir hale getiren paşa, Sur dışında kardeşi adına bir cami de yaptırdı.

İSMAİLPAŞA KİMDİR

Karslı Şerif Bey'in oğlu olan ve ilk memuriyetini 1833 yılında Kars Sancağı'na bağlı Şüregel Kazâsı'nın âyânı olarak yapan İsmail Hakkı Paşa, 1841 yılında İran, 1853 yılında Kırım Savaşı'na katıldı. 1863'de aşiretlerin iskânı için kurulmuş olan Fırka-i Islahiyye'de görev yaptı. 

1868 yılında atandığı  Diyarbekir Valiliği görevini 1875 yılına kadar sürdürdü. 

Diyarbekir Valiliği görevinden sonra Ekim 1875 tarihinde 3. Ordu Komutanı olarak atandı. Mayıs 1876'da Mehmed Yaver Paşa'nın vefatıyla boşalan Erzurum Valiliği'ne atandı. 93 Harbi'ne katıldı. 

Savaş sırasında Aralık 1877-Şubat 1878 tarihleri arasında Anadolu Ordusu Komutanı olarak, Ocak-Haziran 1878 tarihleri Anadolu Ordusu Komutanlığı'nın yanı sıra ilaveten de 4. Ordu Komutanı olarak görev yaptı.

Savaştan sonra  İstanbul'a çağrıldı. Temmuz 1880'de Hassa Ordusu Komutanı olarak atandı. Bu görevini Ocak 1881 tarihine kadar sürdürdü. 22 Şubat 1897 tarihinde Üsküdar'da öldü. Mezarı Yeni Valide Külliyesi'nde bulunmaktadır.
 

Editör: EYYUP KAÇAR