Diyarbakır'ın Bismil ilçesi yakınlarındaki Ziyarettepe (Tushan) höyüğünde, Antik Çağ Mezopotamya İmparatorluğu Asurluların çöküşünü anlatan mektup bulundu.
Ziyarettepe'de bulunan civi yazılı avuca sığabilecek kadar küçük antik mektup, M.Ö 2025 ile MÖ 612 yılları arasında hüküm süren Antik Çağ Mezopotamya Asur İmparatorluğu'nun çöküş dönemine ışık tutuyor.
Asur eyalet merkezi Tushan'daki (Ziyarettepe) önemli bir idari binadan gün yüzüne çıkan antik bir mektup, Asur İmparatorluğu'nun çöküş dönemine dair benzersiz bir pencere açıyor.
ÇÖKÜŞÜ ANLATAN SON SATIRLAR
Fotoğrafta, kazılarda ortaya çıkarılan tablet..
Diyarbakır İçkale'deki müzede sergilenen mektupta, kâtiplerden müfreze komutanlarına, memurlardan zanaatkarlara, metal ustalarından dokumacılara ve terzilere kadar çeşitli meslek gruplarından bahsediliyor.
Başkent Ninova'nın Babil ve Med akınlarıyla düşmesinden kısa bir süre sonra yazıldığı belirlenen mektupta: Şehirde kalmamanın getirdiği zorluklardan şikayet edilerek, ''Hepimiz aynı durumdayız. ''Ama yalnızca ben mi baş edeceğim?... Bunun sonu belirsiz.'' deniyor.
Mannu-ki-Libbali tarafından yazılan antik mektupta, Asur garnizonuna yönelik belirsiz bir umutsuzluk ve korku hissi, şehrin kaderini bekleyen ''Son Darbenin" ne olacağına dair belirsizlik anlatılıyor.
Arkeolojik kazılar, mektubun yazıldığı dönemde Tushan'ın boşaltıldığını doğruluyor. Şehirde kalan Asurlu nüfusun fatihlere direnmediklerini gösteriyor.
Sitadeldeki sarayın odalarından birinde bir kül tabakasının altında bulunan tabkletin bazı yerleri tahrip olmuş durumda.
Mektup, Asur İmparatorluğu'nun çöküşüne dair yazılan Yakin Doğu'daki kazılarda bulunan son mektup olma özelliği taşıyor.
İLK KÜTÜPHANEYİ KURAN İMPARATORLUK
Fotoğrafta, Mannu-ki-Libbali tarafından yazılan antik mektup yer alıyor.
Asur Devleti imparatoru Asurbanipal, dünyada bilinen ilk kütüphaneyi başkent Ninova'da kurdu. Ancak, kütüphaneye ait civi yazılı 20 bin tablet, ait olduğu yer yerine İngiltere'deki British Museum'da bulunuyor.
Asur İmparatorluğu, Kuzey Irak'taki Aşur/Asur şehri ve çevresindeki Sami topluluğu tarafından kuruldu.
İlk Çağ topluluğu olan Asurlular, M.Ö. 2000'li yıllardan itibaren gelişerek doğu-batı arası küresel ticaretten faydalandı ve büyük bir imparatorluk haline geldi.
TARİH SAHNESİNMDEN SİLİNDİLER
Asur Krallığı, Babil-Keldaniler, Medler, İskitler ve Kimmerlerin ülkeye yaptığı akınlar sonucunda iyice zayıflayarak MÖ 612-605 yılları arasında yıkılmıştır.
İmparatorluğun çökmesiyle birlikte Asur halkı da tarihi kayıtlardan silindi. Son olarak Harran ve çevresinde yaşadıkları bilinmekle birlikte kayıtlarda yer almasa da eski imparatorluk topraklarında daha sonraki yüzyıllarda da yaşamlarını sürdürdükleri ve zamanla bölgenin diğer halkları içinde asimile oldukları düşünülmektedir.
Haber: Eyup Kaçar
