Nazmi Kahraman
Diyarbakır'da salepciliğin geliştirilmesi amacıyla bir süre önce başlatılan çalışmalarda sona gelindi.
Diyarbakır Tarım İl Müdürlüğü ve Diyarbakır Kulp ilçe Kaymakamliğı'nın desteği ile yatırımcı MCG Tarım, salep dikim projesinin startını verdi.
Proje kapsamında Diyarbakır'da ilk kez, bu yıl deneme amaçlı 500 metrekare alana dört farklı ürünün ekimi yapılacak.
yatırımcı MCG Tarım yetkilisi Suat Gül, Cegamedya'ya yaptığı açıklmada, Kulp ilcesinin iklim şartlarına uygun ürün seçilerek, Mayıs ayında yaklaşık 10 dönüm araziye salep dikeceklerini ifade ederek, şöyle dedi:
''Verim randımanlı olursa, projeyi geniş tutacağız. Belirleyeceğimiz sağlıklı salep yumrularını köy halkına dağıtıp, Üretici sayısını arttıracağız. Verim iyi olursa, Kulp'a bağlı Özbek Köyü'nde Salep öğütme tesisini kurmayı planlıyoruz. Yetiştirilecek bu salep yumrularının alımlarını bu tesisimiz aracılığı ile yapacağız.''
İHRACATI YASAK BİTKİ
Salep, Orkide çiçek türlerinin, toprak altı soğanımsı yumrularından elde edilen toz ve bu tozdan elde edilen lezzetli içecektir. Türkiye’de 30’u endemik tür olmak üzere 170 çeşit salep bulunuyor.
Bazı yörelere ait salep çeşitleri marka ve patent kurumu tarafından tescillidir.
Bitkinin kök kısımlarında bulunan genellikle her salep bitkisinde 2 yumru şeklinde soğanlardır. İhracatı yasaktır. Ancak, toz şekline getirildikten sonra ihraç edilebiliyor.
Hemen hemen her bölgede yetişebilen, ancak, özelikle kireçli toprakları seven salep, bazı bölgelerde daha verimli yetişiyor. Türkiye'de salep, Muğla, İsparta, Manisa, Kastamonu, Kahramanmaraş ve Yozgat'ta daha çok yetiştirilir ve kalitelidir. Ancak diğer bölgelerde de salep yetiştirmektedir.
TÜRK SALEPİ NEDİR?
Latince adı ile Orchis Mascula olarak bilinen bir tür olan salep, genelde kışın tüketilen bir içecek. Bu içecek, salep bitkisinden elde ediliyor. Orkide ailesine ait olan salep bitkisi, çiçekli bir bitkidir. Biz onu salep isimli içecekten bilsek de aslında başta dondurmalar olmak üzere birçok yerde salep bitkisi kullanılıyor.
SALEP BİTKİSİ NEDİR?
Salep bitkisi, 'Orchis' adıyla da bilinir. Orkide ailesinden çiçekli bir bitki cinsi olan salepin yaprakları benekli veya beneksiz olabilir. Çiçekleri de çok çeşitli renk ve desenlerde açabilir.
Kırmızı, mor ve sarı ağırlıklı çiçeklere sahip olan salep bitkisinin çiçekleri salkım şeklindedir. Tüketim için kalan kısmı toprak altındadır. Topraktan dikkatlice çıkarılan yumru bitki, güzelce yıkanır ve kaynatılır. Daha sonra da kuruması için ipe dizilir.
Doğrudan güneş ışığına maruz kalmayacak şekilde kurutulduktan sonra salep, öğütülür ve toz haline getirilir. Böylece de piyasada kendine yer edinir.
SALEPİN FAYDALARI
Salep, birçok faydaya sahip eşsiz bir bitkidir. Bu bitkinin en önemli faydaları şöyle:
''Uzun süre tok tutar. Boğaz ağrıları ve öksürüğe iyi gelir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir. Bağırsak hareketlerini düzenler.
Vücuda enerji verir. Mideye iyi gelir. Cilde fayda sağlar. Regl dönemi problemlerini azaltır.''
Bu faydalar kişiden kişiye değişebileceği için mutlaka öncesinde doktora danışmak gerekir.
EVDE SALEP YETİŞTİRİLMESİ
Salep bitkisi doğada nadiren görülen bir bitki. Bu bitkiyi evinizde de yetiştirebilirsiniz, fakat orkide gibi bakımı zor olan bitkiler arasında yer aldığını unutmamanız gerekir.
Geniş bir saksı içerisine bir miktar kum ve bir miktar yanmış koyun gübresi içerikli toprak koyun. Toprakta 5 santim derinliğinde çukurlar açın ve tohumları buraya yerleştirip dikin.
Bitkiye ilk can suyunu verin. Fazla sulanmayı sevmeyen bu bitkiye toprak kurumaya başladıkça su verebilirsiniz.
Nisan, Haziran ayları arasında çiçeklenen salepin bakımını düzenli olarak yapmak gerekir.
Belçika, Hollanda, İtalya, Rusya, Tunus, Danimarka, Suriye, Irak, Romanya, Fransa, İspanya ve Norveç başta olmak üzere farklı ülkelerde salep bitkisi yetiştiriciliği yapılmaktadır.
