Nazmi Kahraman
Kaşık icat edilmeden önce insanların deniz kabuklarıyla yemek yediklerini biliyormusunuz?
Kaşık ilk olarak M.S. 1. yüzyılda Romalılar tarafından kullanılmaya başlandı. Ancak, kaşıktan önce insanlar deniz kabuklarını kullanarak yemek yerlerdi. Deniz kabuklarından esinlenen Romalılar, daha sonra tahtadan kaşık yaparak yemek yemeye başladı.
Yemek yemek için icat edilen kaşıklar, çeşitli ülkelerde halk müziği oyunlarında da kullanılıyor.
Kaşık ilk olarak Romalılar tarafından kullanılırken, çatal da Yunanlılar tarafından icat edildi. İki uçlu olarak icat edilen çatal, daha sonra 3 ve 4 uçlu yapıldı.
FRANSA GÖSTERİŞE KAÇTIĞI İÇİN GEÇ KULLANMIŞ
Orta Doğu’da M.S. 7. yüzyılda zengin ve itibarlı ailelerin masalarında yaygınlaşan çatal, 13. yüzyılda Bizanslılara, onlardan da İtalyanlara geçti.
Fransa’da ise gösterişe kaçtığı düşünüldüğü için geç kullanılmıştır. Çatal, 1600'lü yılların ortalarında, kraliyet ailelerinin ve zengin sofralarının vazgeçilmez lüksü haline gelmiş.
SİLLAH ALETİYDİ, MUTFAĞA GİRDİ
Masalarda yemek yemek için yer alan bıçak ise silah olarak icat edildi. Silah olarak kullanılan bıçak 1300'lü yılların ortalarında yemek masalarında kullanılmaya başlandı.
Bıçak, günümüzde mutfak aleti olarak kullanıyor olsa da tarihte uzunca bir dönem silah olarak kullanıldı. Orta Çağ Avrupası’nda ev sahibi asla masaya bıçak getirmez ve o dönemde herkes kendi bıçağını belinde taşırmış.
Bıçağın sofralarda yasaklandığı zamanlar da olmuş. 1669’da Fransa Kralı 14. Louis bütün sivri uçlu bıçakların yemek masalarında kullanımını ve sokaklarda taşınmasına yasaklama getirmiş.
YEMEĞE GÖRE KAŞIK
Latince ve Yunanca’da da kaşığın anlamı, spiral şeklindeki sümüklü böcek kabuğu anlamına gelen “cochlea” kelimesinden türetilen kaşık kullanımının Türklerde, Sultan 2. Mahmud dönemide yaygın olarak kullanılmaya başladığı kaydediliyor.
Yaygın olarak kullanılmaya başlanmasından sonra Osmanlı döneminde kaşıklar yemeklere göre belirlenmiş. Kepçeler, kahve ve muhallebi kaşıkları madenden yapılırken, pilav, çorba ve muhallebi kaşıklarının burunları yuvarlak, yemek kaşıkları ise sivri uçlu olurmuş. Kahve kaşıkları küçük, çay kaşıkları ise daha küçük olarak yapılıp kullanılmış.
PADİŞAHLAR YEMEK YERKEN KAŞIK VE PARMAKLARINI KULLANIRDI
Padişahlar, kendilerine ayrilan has odalarda, teraslarda ve bahçelerde yalnız başlarına yemek yerlerdi. Yemek yerken kaşık ve parmaklarını kullanırlardı. Daha sonra ellerini sabunla yıkarlardı. Yemek öncesi ve sonrası Padişah'ın ellerini yıkamak için ibrikçi ya da gulam (erkek yardımcı) görevlendirilirdi.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte, günümüzde, kaşık, çatal, bıçaķlar, altın, gümüş veya titanyum gibi maddelerden üretilmektedir.
