Nazmi Kahraman / Özel Haber
Dersim yöresinde geçtiğine inanılan Pepuk kuşunun yörede yıllardır anlatılan hikayesini biliyor musunuz?
Pepuk kuşu efsanesi bugün Dersim kökenli Zazaların Varto, Erzincan, Kiğı ve diğer Zaza kökenli insanların bulunduğu bölgelerde anlatılır. Zazaca Pepuk denen kuşun Türkçe karşılığı Guguk Kuşu'dur.
Söylenen ve anlatılanlar yöreden yöreye az da olsa değişkenlik gösterir, ancak hikâyedeki anlatım genel olarak şöyle:
"İki küçük kardeş varmış, anneleri ölünce babaları evlenmiş. Üvey anne sert mi sertmiş, çocukları hep dövüyor korkutuyormuş. Üvey anne bir gün çocukları kenger (bir tür yer sebzesi) toplamaları için dağa gönderir. Erkek çıkardığı kengerleri kız kardeşinin boynunda asılı duran torbaya atıyormuş. Akşama kadar bir hayli kenger çıkarmışlar, ancak aksilik bu ya kengerler delik torbadan düşmüş ve böylece tüm emekleri boşa gitmiş. Ama erkek kardeş, bundan kız kardeşini sorumlu tutmuş, kengerleri onun yediğini düşünmüş.
Üvey annelerinden görecekleri şiddeti düşününce daha da korkmuş ve sinirlenmiş. Kız kardeşi, "Eğer inanmıyorsan karnımı aç bak" demiş. Kız kardeşinin karnını açıp midesini boş görünce onun kengerleri yemediğine inanmış ama kardeşi de oracıkta ölmüş. Kardeşine inanmamakla hata yapıp onun ölümüne sebep olan abi, bu acı ve vicdan azabıyla Allah'a yalvarmaya, dua etmeye başlamış: "Allah'ım beni Pepuk kuşu yap bu dağlara sal ki dünya döndükçe dağlardan dağlara kardeşim diye seslenip durayım.''
Çocuğun bu dileği o gece kabul olur. Genç erkek, o gece Allah'tan, Pepuk kuşu olmuş ve gidip kardeşinin başucundaki ağaca konup hep kardeşi için seslenip durmuş. O gün bu gündür bu çocuk, Pepuk kuşu olarak dağlarda oradan oraya dolaşarak, kardeşini öldürdüğü için herkese kendini ihbar eder durur: Her bahar mevsimi, kengerin yerden bitmesi ile beraber Pepuk kuşunun acıklı ötüşü de başlar.
