İRFAN GÖZEN
Diyarbakır'ın Bismil ilçesi Tepe beldesi sınırları içinde yer alan Ilısu Baraj gölü suları altında kalan Hakemi Use Höyüğü, Yukarı Mezopotamya'nın derinliklerinde sakladığı sırlar ile tarih meraklılarını büyülemeye devam ediyor.
Arkeologların titiz çalışmaları, bu höyüğün binlerce yıl boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yaptığını ortaya koyuyor. Ancak en dikkati çekici detay, höyüğün sakinlerinin gizemli bir şekilde değişimi. Yaklaşık 6 bin yıl önce, bilinmeyen bir nedenle Hakemi Use'yi terk eden ilk sakinlerin yerine, 5 bin yıl sonra bambaşka bir halk yerleşiyor. Bu gizemli değişimin ardında yatan nedenler ise hala belirlenemedi.
İLK SAKİNLERİNİN TERK EDİLİŞİ ARAŞTIRILIYOR
Fotoğraf: Ilısu Baraj gölü altında kalan Hakemi Use
Hakemi Use'nin ilk sakinleri, MÖ 5950 civarında buraya yerleşen, tarım ve hayvancılıkla geçinen küçük bir köy topluluğu olduğunu belirten araştırmacılar, Yukarı Mezopotamya'nın diğer bölgeleriyle de etkileşim halinde olan bu topluluğun, ani bir kararla tüm eşyalarını toplayarak höyüğü terk ettiklerini ve bu ani terkin nedeni hakkında çeşitli teoriler öne sürülse de, henüz kesin bir kanıt bulunamadığını söyledi.
BEŞ BİN YIL SONRA GELEN YENİ BİR HALK
Fotoğraf: Hakemi Use'de bulunan ilginç heykeller, vazolar ve süs eşyası
Araştırmacılar, Hakemi Use'nin, terk edildikten sonra yaklaşık 5 bin yıl boyunca sessizliğe büründüğünü, ancak bu uzun uykunun ardından, höyüğün yeniden canlandığını ifade eden araştırmacılar, şöyle dedi:
''Bu kez, bölgeye zorla getirilmiş, farklı bir halk, Asur İmparatorluğu'na bağlı olarak buraya yerleşti. Bu halkın, bölgeye neden ve nasıl getirildiği tam olarak bilinmiyor. Ancak, Asur İmparatorluğu'nun bölgedeki gücünün zayıflamasıyla birlikte, bu ikinci halk da höyüğü terk etti ve Hakemi Use bir daha yerleşime açılmadı.
HAKEMİ USE'NİN MİRASI
Fotoğraf: Hakemi Use'de bulunan silindir ve kare mühür ile vazolar
Araştırmacılar, Hakemi Use Höyüğü'nün, barındırdığı iki farklı halk ile Yukarı Mezopotamya'nın zengin tarihine ışık tuttuğunu, höyükteki arkeolojik buluntuların, bölgenin Neolitik Dönem'deki yaşam tarzı ve kültürel etkileşimleri hakkında önemli bilgiler sunduğunu kaydederek, Hakemi Use'nin gizemli sakinlerinin hikayesinin, tarih meraklılarını daha uzun yıllar meşgul edecek gibi göründüğünü söyledi.
