Fas'ta yerel halk tarafından Lala Lallia adı verilen ''Yıldız Kumulu''nun geçmişi bilim insanlarını şaşırttı.
Fas'ın Erg Chebbi bölgesinde bulunan ve yerel halk tarafından "Lala Lallia" olarak adlandırılan 100 metre yüksekliğindeki yıldız şeklindeki kumulla ilgili araştırmada, bilim dünyası beklenmedik sonuçla karşılaştı.
Yayınlanan yeni araştırma, bu benzersiz ''Yıldız Kumulu''nun 900 yıl önce oluştuğu ortaya çıktı. Bunun da bilim insanlarının beklemediği bir sonuç olduğu bildirildi.
KUMULLA İLGİLİ DETAYLAR
Yıldız Kumulları, dünya çapındaki çöllerde rüzgarların etkisiyle oluşan ancak kökeni hakkında sınırlı bilgi bulunan oluşumlar olduğu kaydedilen araştırmada, ''Bu özel kumul, Scientific Reports Dergisinde yayınlanan çalışma ile detaylı bir şekilde incelendi ve şaşırtıcı gerçekler gün yüzüne çıktı'' denildi.
Aberystwyth Üniversitesi'nden araştırmacılar, kumulun sıra dışı geçmişini çözmek için modern teknolojiden faydalandı.
Kum tanelerinin boyutları ve kumulun derinliklerindeki su içeriğindeki farklılıkları tespit edebilen yerle nüfuz eden radar kullanılarak kumulun iç yapısının detaylı bir şekilde incelendiğini belirten araştırmacılar, kum tepesinin içinden alınan uzun süre gömülü kum örneklerinin de kullanılarak geçmişe ışık tutulduğunu söyledi.
KUMLAR 12 VE 13 BİN YILLIK
Araştırmacılar, elde edilen bulgularla 900 yılda oluşan ''Yıldız Kumulu''nun tabanına yakın kumların ise 12.000 ila 13.000 yıllık olduğunu ifade ederek, şöyle dedi:
''Tabanda önce yerleşmiş kumlar, o döneme ait antik kum tepelerini temsil ediyordu. Ardından, 8.000 yıl süren bir dönemde kum birikmedi ve bölge yeşillendi. Bu dönem, Sahra'nın sıcak ve nemli bir iklime geçiş yaptığı döneme denk gelmekte, bu da Holosen döneminin başlangıcını işaret et
Bilim insanları, Lala Lallia kumulunun çevresinde yapılan araştırmalarda çanak çömlek parçaları ve taş aletleri bulunduğunu ve bunun da o dönemde bölgede insan aktivitelerinin olduğunu gösterdiğini anlatarak, ''yaklaşık 4000 yıl önce ise ıslak dönem sona erdi ve Sahra tekrar kurudu. Kumulun oluşumunda bir gecikme yaşanmış olabilir'' dedi.
Araştırmacılar, Lala Lallia'nın her yıl yaklaşık 1,6 fit (0,5 metre) kaydığının tespit edildiğini de bildirdi.
