Kristof Kolomb’un kökenine dair yüzyıllardır süregelen tartışmalar, yeni bir DNA analiziyle tekrar gündeme geldi. 15. yüzyılda Yeni Dünya’ya yaptığı yolculukla tarihe geçen Kolomb’un, İtalya’nın Cenova kentinde doğduğu genel kabul gören bir bilgi olsa da, son araştırmalar bu bilgiyi sorgulatıyor.
İspanya’daki Granada Üniversitesi’nde yürütülen adli bilim çalışması, Kolomb’un aslında İspanyol Yahudi kökenli olabileceğini iddia ediyor.
BİR VASİYETTEN DOĞAN KABUL
22 Şubat 1498 tarihli bir belgede, Kolomb’un kendi el yazısıyla Cenova’daki mülkünü ailesine bırakması, doğum yerinin bu şehir olduğunu kanıtlayan en önemli belge olarak görülüyor. “Çünkü oradan geldim ve orada doğdum” ifadesi, tarihçiler tarafından doğrudan bir kanıt olarak kabul edildi. Ancak bazı uzmanlar, bu belgenin içeriğini sorguluyor ve Kolomb’un kimliğinde daha derin bir hikâye olabileceğine inanıyor.
DNA ANALİZİ YENİ SORULAR DOĞURDU
Adli bilimci José Antonio Lorente liderliğinde yürütülen araştırma, Kolomb’un oğlu Ferdinand ve kardeşi Diego’nun kalıntılarından alınan genetik materyallerin analizine dayanıyor. Analiz sonuçlarının, Kolomb’un Y kromozomu ve mitokondriyal DNA’sının İspanyol veya Sefarad Yahudi kökeniyle uyumlu olduğunu öne sürmesi, bilim dünyasında geniş yankı buldu.
Ancak araştırmanın sonuçları, henüz hakemli bilimsel bir yayında paylaşılmadı. Bu durum, bazı uzmanları şüpheci bir tutum sergilemeye yöneltti.
İspanya Ulusal Toksikoloji ve Adli Bilimler Enstitüsü eski müdürü Antonio Alonso, analizlere dair hiçbir verinin sunulmadığını belirterek, “Bilimsel olarak belgeseldeki iddiaları değerlendiremiyoruz” ifadelerini kullandı.
TARİHİ BELGELERLE DNA UYUŞMUYOR MU?
Tarihçiler, Kolomb’un gençliğinde Cenova’da yaşadığını ve oradan Portekiz’in Lizbon kentine göç ettiğini gösteren belgeleri hâlâ güçlü kanıt olarak görüyor.
Öte yandan, Kolomb’un vasiyetinde yer alan bazı sıra dışı dil kullanımları ve dini motifler, onun Yahudi kökenli olabileceği yönündeki şüpheleri besliyor. 1492 yılında İspanya'dan sürgün edilen Yahudilerin, Cenova gibi liman şehirlerine sığınma arayışına girmesi de bu iddialara tarihsel bir zemin oluşturuyor.
GENETİK VERİLER TARİHİ DEĞİŞTİREBİLİR Mİ?
Araştırma sonuçları, Kolomb’un Sefarad Yahudi kökenli bir aileden gelmiş olabileceğini düşündürse de, bu iddianın tarih kitaplarında yer alması için çok daha fazla kanıt ve bilimsel analiz gerekiyor. Bulguların geçerliliği, yalnızca televizyonda yapılan açıklamalarla değil, ayrıntılı ve tekrarlanabilir bilimsel yayınlarla desteklenmesi gerektiği bildirildi.
