Diyarbakır'ın bin yıllık köprüsü On Gözlü Köprü'nün diğer adlarını da biliyormusunuz?
Diyarbakır'a 3 kilometre mesafede yer alan On Gözlü Köprü hemen hemen tüm Diyarbakırlılar tarafından bilinen bir yer.
Köprüde yer alan kitabede, Mervânoğulları’ndan Nizâmüddevle Nasr zamanında Kadı Ebü’l-Hasan Abdülvâhid tarafından 1064-65 yılında Ubeyd adlı bir mimara yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Ancak araştırmacıların çoğu bu kitâbenin onarım kitbaesi olduğunu ve eserin çok daha eski bir tarihte yapıldığını kabul etmekte.
ASIL ADI BAŞKA
Fotoğraf: antolojidiyarbakir
On açıklığa sahip olması nedeniyle halk arasında On Gözlü Köprü olarak adlandırılan köprünün adı bazı kaynaklarda, Dicle Köprüsü, bazıa akaynaklarda da Silvan Köprüsü olarak geçer. İki yakayı birleştiren ve Dicle Köprüsü'nün diğer adı da Silvan Köprüsü olarak geçer. Köprünün bu adla adlandırılmasının nedeninin ise eski Silvan yolu güzergahında bulunması.
Köprü, Diyarbakır'dan gelerek Mardin'e devam eden (eski Mardin yolu), sonra doğuya doğru ayrılan tali yolun bağlantı yerinde, kentin merkezini Bağıvar Beldesi ile civar köylere bağlayan noktada yer alıyor.
KÖPRÜNÜN YAPIMI BİLİNENDEN ESKİ Mİ?
Dicle Köprüsü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihî köprünün ilk yapım tarihi ile ilgili farklı görüşler yer alıyor. Bu görüşlerden bazıları köprünün şimdiki yerinde, antik dönemde de bir köprü olduğunu ileri sürüyor.
Birkaç defa kısmen veya tamamen yıkılıp yeniden inşa edildiği düşünülen köprü üzerinde yer alan kitabede Mervaniler döneminde 1065 yılında yaptırıldığı yer alıyor. Ancak araştırmacıların çoğu bu kitabenin onarım kitabesi olduğu görüşünde birleşiyor ve eserin çok daha eski bir tarihte yapıldığını kabul ediyor.
Araştırmacılardan C. Niebuhr, Voyages en Arabie et en d’autres pays circonvoisins adlı eserinde köprünün 1065 öncesinde mevcut olduğunu öne sürerken, M. van Berchem ile J. Strzygowski, Amida adlı eserlerinde ve A. Gabriel ise Voyages adlı eserinde İslam öncesi eseri olduğunu, taşkın sonucu yıkılması üzerine 742'de Halife Hişâm bin Abdülmelik tarafından onarımına başlandığını fakat halifenin ölümü üzerine inşaatın yarım kaldığını belirtmektedir.
