Güney Kore'nin Jeju Adası’nda yüzyıllardır devam eden bir gelenek, bilim dünyasına insan evriminin çarpıcı bir örneğini sunuyor.
Haenyeo adı verilen kadın serbest dalgıçlar, yıl boyunca buz gibi deniz sularına dalarak deniz ürünleri topluyor. Bilim insanları, bu benzersiz yaşam tarzının kadınların genetik yapısında belirgin adaptasyonlar oluşturduğunu ortaya koydu.
Utah Üniversitesi'nden genetikçi Melissa Ilardo ve ekibi tarafından yürütülen araştırma, Haenyeo kadınlarının genetik düzeyde soğuk suya dalışa adapte olduklarını gösteriyor. Bu çalışma, sadece kültürel miras açısından değil, insan evrimi açısından da önemli veriler sunuyor.
GENETİK KODLARDAKİ UYUM
Ilardo, 2018’de Güneydoğu Asya'daki Bajau Laut halkının okyanus dalışına genetik olarak uyum sağladığını tespit etmişti. Şimdi ise benzer bir çalışmayı Jeju Adası'nda gerçekleştirdi. Araştırma kapsamında 91 kişi üzerinde genetik analiz ve fizyolojik testler yapıldı.
Katılımcılar arasında 30 Haenyeo dalgıcı, 30 Jeju yerlisi ve 31 Seul sakini yer aldı.
Tüm katılımcılardan DNA örnekleri alındı ve kalp atış hızları ile kan basınçları, dinlenme anında ve simüle edilmiş bir dalış sırasında ölçüldü. Bu simülasyonda katılımcılardan nefeslerini tutarak yüzlerini soğuk su dolu bir kaseye daldırmaları istendi. Bu test, vücudun gerçek bir dalışa vereceği tepkiyi güvenli biçimde ölçmeyi amaçladı.
DÜŞÜK TANSİYON GENİ VE SOĞUK TOLERANSI
Araştırmada, Haenyeo kadınlarının Jeju'daki diğer yerlilerle genetik olarak tamamen aynı olduğu ancak Seul sakinlerine göre belirgin farklılıklar taşıdığı ortaya çıktı. Özellikle düşük tansiyonla ilişkilendirilen genetik varyasyonların Jeju halkında dört kat daha fazla olduğu tespit edildi.
Bilim insanları, bu genetik özelliğin, serbest dalış sırasında tansiyonun yükselmesine karşı koruyucu bir uyum olabileceğini söyledi.
Haenyeo kadınlarının, hamilelik dönemlerinde bile dalış yapmalarının bu genetik seçilimde rol oynayabileceğini kaydeden araştırmacılar, ''Yüksek tansiyonun neden olduğu preeklampsi gibi hastalıkların bu toplulukta daha az görülmesi, bu hipotezi destekliyor'' dedi.
Jeju Adası’nda felce bağlı ölüm oranlarının ülke ortalamasından düşük olmasının da bu genetik uyumun sağlık üzerindeki olumlu etkilerine işaret ettiği bildirildi.
Araştırmada ayrıca, Haenyeo kadınlarının soğuk suya karşı daha yüksek acı toleransı gösterdiği ve bu durumun hipotermi riskini azaltabileceği öne sürüldü.
SAĞLIK BİLİMLERİNE YENİ UFUKLAR
Melissa Ilardo, bu genetik değişikliklerin daha geniş Jeju nüfusunun sağlığı üzerindeki etkilerini incelemek için heyecanlı olduklarını belirtiyor. Bulgular, hipertansiyon, preeklampsi ve felç gibi rahatsızlıkların tedavisi için yeni yollar açabilir.
