Her başarılı erkeğin arkasında güçlü bir kadın vardır. Bu tez benim için anlam ifade etmiyor. Benim gözlemim her başarılı erkeğin yanında yürüyen şartlar ne olursa olsun onu yalnız bırakmayan eşinin önünü aydınlatan, dik duran kadınlar vardır. Geçtiğimiz günlerde yaşamını kaybeden Esma Fevvaz el-Esad, Rusya'nın devlet televizyonu Rossiya 24'e ropörtaj vermişti.  41 yaşındaki üç çocuk annesi Esad, "Suriye'den kaçma fırsatı için teklifler aldım. Bu teklifler çocuklarımın güvenliği ve mali güvencemin sağlanması yönündeydi. Bu insanların neyin peşinde olduğunu anlamak için dahi olmaya gerek yok. Bu halkımın başkanlarına duydukları güveni kırmak için yapılan kasıtlı bir girişimdi" dedi.

Esad bu teklifin kocasında güven bunalımı yaratma amacıyla getirildiğini ancak kendisinin iç savaş çıktığından bu yana ülkeyi terk etmediğini söyledi. Burada Beşşar Esad’ın ülkesini siyasi görüşünü tartışmıyorum. Her türlü siyasi entrikanın döndüğü yedi düvele karşı savaşan Suriye’nin first Leydisi eşinin yanında dik durdu. Lösemi hastalığına rağmen, her an başına bir bomba düşebilecekken Suriye sokaklarında eşiyle el ele dolaştı. İç savaş boyunca ülkesini terk etmedi.   48 yaşında erken hayata veda etti.

Görselde Doğu Roma İmparatoru Aurelian tarafından jest olarak altın zincirle bağlanıp esir alınan Kraliçe Zenobia'nın Palmyra’ya (Humus yakını Suriye) Roma’ya götürülmeden önce son bakışı, Suriye’de bulunan heykeli. Herbert Schmalz çizimi ve Lösemiden yaşamını kaybeden Esma Fevvaz el-Esad.

Meşhur bir deyimi söylemenin tam sırası! “Mal sahibi, mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi.” Aslında biraz tarih yapraklarını karıştırırsak ilk sahibi ile tanışırız. O toprakların ilk sahiplerinden biri henüz Şam ve Halep küçük bir köy iken Palmyra'nın önde gelen ailelerinden olan Antik Dünyanın Unutulmaz Kraliçesi Septimia Zenobia yaklaşık 240 yılında Suriye'nin Palmyra kentinde doğdu.

Tarih, güçlü kadınlar ile dolu Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus'ın eşi Theodora, Çin'in kurucusu Mao Zedong'un eşi Jiang Qing, Osmanlı İmparatorluğu tarihinin en etkili ve güçlü kadınlarından biri. Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan, Arjantin başbakanı Juan Peron'un eşi Eva Peron  ancak Zenobia'nın hikayesi gerçekten olağanüstü!

Julia Aurelia Zenobia MS 240 yılı dolayında Suriye’nin Palmira kentinde doğmuştu ve ona adı verilmişti. Suriye toprakları o dönemde Roma vilayeti idi ve MS 115/116 yılında ilhak edildiğinden beri statüsü bu şekilde devam etmişti. Zenobia bir Roma vatandaşıydı, çünkü bu statüsü, daha önce babasının ailesine, muhtemelen Marcus Aurelius (MS 161-180) hükümdarlığı döneminde verilmişti. Historia Augusta başlıklı Roma koleksiyonunda baba soyu izini Roma’nın Severen Hanedanlığında Julia Domna’ya (MS 170-217) kadar sürdürebileceği iddia ediliyor.

Fırat'ın 120 km güneybatısında bir vaha üzerinde kurulmuştur. Suriye çölünün ticari kervanlarının geçiş noktasında olması sebebiyle "Çölün Gelini" de denilen Fransız arkeologlar tarafından 1933 yılından itibaren antik Mari şehrinden çıkarılan 25.000 tabletten anlaşıldığına göre Palmyra’nın tarihi Milattan önce 19. yüzyıla kadar gerilere gitmektedir. Suriye'de antik zamanların önemli dini ve ticari merkezi olan, UNESCO tarafından 1980 yılında Dünya Mirası listesine alınan şehir. Ancak Suriye iç savaşı sırasında İŞİD tarafından kısmen tahrip edildi.

Eğitimli ve bir çok dil bilen bir kadın olan Zenobia, Yunanca, Latince, Aramice, Mısırca ve Arapça konuşabiliyordu. Küçük yaşlardan itibaren askeri dehası ve sportif faaliyetleri atletik yetenekleri ile dikkat çekti. 267 yılında kocası ve Palmyra İmparatorluğu'nun kralı Odaenathus'un ölümünden sonra, oğlu Vaballathus ile birlikte başa geçti.  Zenobia, Palmyra İmparatorluğu'nu daha da güçlendirdi ve Roma İmparatorluğu'na karşı başarılar elde etti. Zenobia'nın tarihteki önemi, kadın liderlerin başarabileceği güç ve etkinin önemli bir örneği olarak tarih kitaplarında yazar. Bugün özellikle Orta Doğu'da, birçok kişi onu bağımsızlık ve direniş sembolü olarak görür. Bu dönemde Doğu Roma imparatorlugun’da, ayrılıkçı bölgelerin bağımsızlıklarını kazanarak hükümet kurmasına yol açan sürekli iç savaşlar yaşanmıştı. Roma Tarihinin Üçüncü Yüzyıl Krizi (MS 235-284, İmparatorluk Krizi olarak da bilinir) dönemi ikinci yarısında Roma otoritesine meydan okuyan Palmira İmparatorluğu Kraliçesiydi.

269-270 yıllarında Mısır'ı ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirerek Roma İmparatorluğu'nun doğusundaki en önemli güç haline geldi. Zenobia, antik dünyada kadınların nadiren sahip olduğu askeri ve politik başarılar elde etti. Kültürel ve entelektüel birikimiyle ülkesinde sevilen birisi oldu Yönetimi altında Palmyra, sanat, bilim ve edebiyat alanlarında büyük gelişmeler kaydetti.

Ancak Roma İmparatoru Aurelian, 272'de Palmyra'ya karşı bir sefer düzenleyerek Zenobia'nın gücünü mağlup etti ve Palmyra İmparatorluğu'nun sonunu getirdi Doğu Roma İmparatoru Aurelian tarafından jest olarak altın zincirle bağlanıp esir alınan Kraliçe Zenobia rencide olmaması için zincirlenmiş halde Roma sokaklarında dolaştırılmadı. Kesinlik derecesinde bir tarih bilgisi; İmparator Aurelian (MS 270-275) döneminde idam da edilmemiştir. Günümüzde ev hapsi dediğimiz tutuklanma gibi hayatının sonuna kadar iyi şartlarda esir olarak sürgün hayatı yaşadı.

Kraliçe Zenobia’nın hayat hikâyesi ve Palmyra devleti hakkındaki eski kaynaklar tarihçi Zosimus (MS 490) çalışmaları, Historia Augusta (MS 4.yüzyıl) Roma koleksiyonu, tarihçi Zonaras (MS 12.yüzyıl) eserleri ve anlatısından sonra Adi İbn Zeyd’in (MS 6.yüzyıl) kitabı tarihçi Al-Tabari (MS 839-923) eserleri olmaktadır. 

Yazımın sonunda 3 kızı olan bendenizin 28 yıl ilaç firmalarında çalışma tecrübesi. 65 yıllık hayat tecrübesiyle güçlü kadın tarifi yapmak istiyorum. Yazımın olabilecek yan etkilerine, psikolojik travmalara yol açmaması için eşlerine kötü davranan, onlara söz hakkı vermeyen erkeklerin bundan sonrasını okumamasını tavsiye ederim. Erkeği erkek yapan testesteron, kadını kadın yapan pregesteron hormonlarının hiçbir suçu yoktur. Genler fiziki özelliklerimizi, davranışlarımızı kısmen hormonlar belirler. İnsanların yaşam tarzlarını belirleyen yetiştirilme tarzları ve büyük ölçüde eğitimdir.

Evet, ne diyorum güçlü kadınlar hayatın peşinde sürüklenen değil özgüveni olan hayatı peşinde sürükleyen kadındır. Ancak günümüzde acı bir gerçek öncelikle ekonomik özgürlüğünü kazanmasıdır Klasik olarak iyi bir eğitim görmek gerekir. Erkeklere göre en tehlikeli kadınlar grubunda başı çeken, sosyal oluşumunun yanı sıra bir de zihinsel varlığı olduğunu bilen zeki kadınlar güçlü kadınlardır. . O kadınlar hiçbir şeyin gümüş tepside sunulmadığının farkındadırlar. Var olma biçemini cinsel oluşumundan temellendirmeyen cinselliğini kendi kişiliğinden üstün tutan kadındır. Kararlarını danışarak olsa da son noktada kendi kararlarını uygulayan, kendinden başka kimseye ihtiyacı olmayan bu tanımlara uyan kadındır. güçlü kadın yaşadıkları ne kadar olumsuz, ne kadar yıpratıcı olursa olsun ayakta durmayı başaran, hayata karsı bir duruşu olandır. ve bu dengeyi bozacak hiçbir şeyi hayatında istemez. Kendine bu güvenleri hareketlerini onun bakışlarında görebilirsiniz.  Güçlü kadına karsı saygı duyulmasını sağlar. o saygıyı da hak eder. yaşam kavgasında bu mücadelenin sonucunda elde ettiklerini kaybetmemek için de avuçlarını sımsıkı kapatmayı bilen kadınlardır.

Kıymetli dostlar; Yazımın bitiminde aksini düşünen birçok feodal erkeğin artık benim yazılarımı okumayacağını sanıyorum. Canınız sağ olsun. 100 feodal erkek gider, yerine 100 güçlü kadın geleceğine eminim. Saygılar.

Kaynak Zenobia in Chains (by Sowlos, CC BY-SA) Joshua J. Mark,  çeviri: Nizamettin Karaben,

görseller : National geographic Evren Dünyası.