Diyarbakır'da 1950'li yıllarda üniversite kurulma fikri oluşurken, iktidara gelen Demokrat Parti'nin, ''Doğu Üniversitesi '' kurma programı kapsamında yapılan araştırmalarda en uygun yerin kadim şehir Diyarbakır olduğu belirlendi.
Diyarbakır Milletvekilleri Mustafa Ekinci ile Yusuf Azizoğlu ve diğer aydınlar konuyu sürekli gündemde tutmalarına rağmen 13 Mart 1955'te üniversitenin Erzurum'da kurulacağına ilişkin resmi açıklama Diyarbakır'da adeta hayal kırıklığına yol açtı.
Buna son anda konuya müdahale eden Celal Bayar'ın etkisiyle üniversitenin Diyarbakır yerine Erzurum'da kurulması kararının alındığı ortaya çıktı.
Daha sonraki yıllarda ildeki aydınlar Diyarbakır Ziya Gökalp Üniversitesi Gerçekleştirme Derneği'nin kurarken, 1966 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde öğrenime açılan Diyarbakır Tıp Fakültesi bugünkü üniversitesinin temelini oluşturdu.
DİYARBAKIR ÜNİVERSİTESİ KURULDU
1969 yılında öğrencilerini Diyarbakır’a naklederek Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak faaliyetini sürdürdü. 30 Kasım 1973 ‘te Resmî Gazete ’de yayımlanan kanun ile Diyarbakır Üniversitesi fiilen kuruldu.
ASKERİ CUNTA İSMİNİ DEĞİŞTİRDİ
Askeri darbeyi gerçekleştiren faşist yönetim her ne kadar dile getirmese de ''Diyarbakır'' isminden duyduğu rahatsızlık dolayısıyla 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra 1981 yılında çıkartılan 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca 1982 yılında Diyarbakır Üniversitesi’nin adı ''Dicle Üniversitesi '' olarak değiştirdi.
GEREKÇE İNANDIRICI OLMADI
Gerekçe olarak da şehir isimlerinin üniversitelerden alınacağı, bölgeye uygun isimler verileceği açıklansa da Diyarbakır Üniversitesi'nin ismini değiştiren darbe yönetimi, her nedense bulundukları şehirlerin isimlerini taşıyan İstanbul ve Ankara üniversitelerinin isminde değişikliğe gitmedi.
42 BİN ÖĞRENCİ VE 6 BİN ÇALIŞANI VAR
Dicle Nehri’nin suladığı bereketli topraklarda 19 bin 717 dönüm arazi üzerine kurulan üniversitenin bugün 42 bin 580 öğrencisi ve 2 bini akademik olmak üzere 6 bin 300 personeli mevcut. Bünyesinde arasında tıp, hukuk, diş ve eczacılık olmak üzere 17 fakülte, 3 Yüksekokul, 12 Meslek Yüksekokulu, 4 Enstitü, Devlet Konservatuvarı, Merkezi Kütüphane, Merkezi Araştırma Laboratuvarı, Teknokent, Öğrenci Yaşam Merkezi, 38 Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunuyor.
Merkez kampusun dışında Diyarbakır’ın Ergani, Çermik, Çüngüş, Bismil ve Silvan ilçelerinde de Yüksekokulları yer alıyor.
7 MİLYONA SAĞLIK HİZMETİ SUNUYOR
1226 Yataklı Dicle Üniversitesi eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye’nin en gelişmiş hastanelerinden biridir. Ayrıca bünyesinde mevcut olan Çocuk Hastanesi, yanık ünitesi, Onkoloji Hastanesi, Kardiyoloji hastanesiyle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki 8 ilde yaklaşık 7 milyon nüfusuna sağlık hizmeti sunuyor.
