Diyarbakır'ın tarihi ilçesi Eğil'de 20 bin yıl önce insan geçişlerinin olduğu bildirildi.
Eğil ilçesi, tarih öncesi dönemlerden başlayıp, pek çok medeniyetlere beşiklik eden bir ilçe. 1946 yılında yapılan basit kazılarda, Orta Paleolitik Çağda (M.Ö 20.000-15.000) açık hava yerleşmelerinin olduğu belirlendi. Sonraki dönemlerde insanların daha çok mağaralarda kaldıkları toplayıcılık ve avcılığın geçimi sağlamada yegane yol olduğu biliniyor.
ORTATAŞ'TAN KALMA MAĞARALAR
Eğil’deki birçok mağaranın “Ortataş” (Mezolitik dönem, M.Ö. 22.000-10.000) çağından kalmış olduğu belirtilirken, hukukçu, avukat, edebiyat ve tarih araştırmacısı Şevket Beysanoğlu eserinde; Eğil’i de içine alan kuzey bölgesinin adının Sophane olduğunu ifade ediyor.
Urartular; Supani, veya Supa, Romalılar döneminde; Arkochthiokerta, Artagigarta, Bizanslılar Döneminde; Banaz, Basilon, Phrourion daha sonra da İngila adı verilen Eğil, Eğil Bölgesi İngilen/İngiline, Encil, Geil, Ekle, Agel adları şeklinde geçer.
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesinde Eğil’in adı “Gel” biçiminde geçmektedir. Bölgede yaşayan insanların bir bölümü halen “Gel” adını kullanır.
Eğil'de Urartular, Asurlular, Medler, Persler ve Roma-Bizans gibi bir çok medeniyetin izleri bulunuyor.
Beysanoğlu, Eğil'in, MÖ 3500-1260 yılları arasında Subarular, Huriler, Mitanniler’in egemenliğinde kaldığını, Asur Krallarından I. Adad- Nirari (MÖ 1310-1281)’nin Mitanni ülkesine saldırarak, Mitanni Kralı I. Sattura ile oğlu Vasatta’yı yendiğinin Asur tabletlerinde belirtildiğini kaydederek, Asurluların, 1260-606 yılları arasında bu bölgede uzun süre egemenliklerini sürdürdüklerini ifade ediyor.
ŞEREFNAME'DE EĞİL'İN BU ADI ALDIĞI ANLATILIYOR
Şeref Han, Şerefname adlı eserinde, Eğil’in neden bu adı aldığını şöyle anlatıyor:
''Bu Eğil, eğik bir kemer üzerinde kurulmuş, sağlam bir kaledir ve o kadar yüksektir ki; ona bakan herkese korku ve vehim hakim olur. Halkın ağzında ve dilinde dolaşan söylentiye göre, “Allah’ın velilerinden biri oradan geçerken o kemere işaret edip Türkçe olarak ‘Eğil’ demiş bunun üzerine kemer Allah’ın izniyle eğilmiş ve eğik bir durum olmuştur.''
KAYMAKAMDAN PAYLAŞIM
Eğil Kaymakamı Volkan Hülür, sosyal medya hesabından paylaşıomda bulundu. Hülür, Eğil ilçecinin tarihi güzelliklerini gösteren videoyu ''Diyarbakır'da bir inci; Eğil'' başlığıyla yapttğı paylaşımında, herkesi tarihi ilçeyi gezmeye davet etti.
