Özgür Ayaydın / Özel Haber
Günümüzden 160 yıl önce Bulgarların Diyarbakır'a sürgün edildiğini ve Diyarbakır'da yıllarca kaldıklarının hikayesini biliyor musunuz?
Diyarbakır’da son yıllarda sayısı oldukça azalan Bulgar göçmenlerinin ''Diyarbakır’a sürgün hikayelerinin'' temeli, 1862-1878 yıllarına kadar uzanıyor.
Osmanlı Devleti'ne karşı siyasi bağımsızlık faaliyetlerinde bulunan Bulgar’lar 1862 yılında Diyarbakır Kalesi'ne sürüne gönderildi.
DİYARBAKIR'A 130 BULGAR SÜRGÜN EDİLDİ
Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Derneği, Bulgar sürgünlerinin hikayelerini yazar Hüseyin Mevsim’in kitabından fotoğraflar ile sosyal medyan paylaştı.
Paylaşımlara göre, 1862-1878 yılları arasında Osmanlı Devleti’ne karşı siyasi bağımsızlık faaliyetlerinde bulunan Bulgarlar, Diyarbakır Kalesi’ne sürgüne gönderildi. 1862-1878 yılları arasında yaşanan çeşitli olaylardan dolayı yakalanan 130 civarında Bulgar yargılandıktan sonra İstanbul üzerinden Diyarbakır’a gönderiliyor.
Sürgün olarak Diyarbakır'a gelen Bulgarlardan bazıları yolculuk sırasında, bazıları da Anadolu’nun çetin iklim şartlarına dayanamayarak yaşamını yitiriyor.
Ölen Bulgarlar, Yenikapı civarında oluşturulan Bulgar Mezarlığına (Çifthavuzlar Mezarlığı) gömülüyor.
ÇİFTEHAN BULGAR HANI OLDU
Papazdan, muallim ve esnafa, tüccardan ressam ve hancıya kadar son derece geniş bir sosyal ve mesleki yelpazede yer alan Bulgar sürgünlerinin bir kısmı yolculuğunu veya Diyarbakır’daki günlerini, düşüncelerini notlar halinde yazıp, daha sonra bu notlardan hatıratlar oluşturuyor.
Bazı sürgünler çeşitli işlerde çalışarak geçimini sağlamaya, şehrin hayatıyla bütünleşmeye, mahalli unsurlara kendilerini kabul ettirmeyi başarıyor.
Bulgarlardan biri Çifte Hanı işletince bir süre sonra buranın adı halk arasında Bulgar Hanı olarak anılmaya başlıyor. Başka sürgünlerin kahvehane ve lokanta açtığı, iki sürgünün belediye adına yollarda mühendislik yaptığı, yabancı dilden kitap tercümesi yapanların olduğu görülüyor.
DİYARBAKIR'A ÇİLELİ YOLCULUK
Paylaşımlarda, Bulgarların toplumsal hafızasında Diyarbakır’ın çok farklı bir yer işgal ettiği de ifade edilerek, ''Bulgarlar için Diyarbakır son derece menfi hatta ürpertici çağrışımları olan bir yer. Kolektif hafızada bu şehir tarifsiz acıların yaşandığı, milli benliğin kazanılmasında mühim bir aşama oluşturan ve siyasi bağımsızlığa giden bir çile yolu olarak yer alıyor'' denildi.
