Eyüp Kaçar
Eğil Kaymakamlığı ve Belediyesi'nin desteğinde Eğil Kalesi'nde 2021 yılında başlayan kazılar, üçüncü yılını geride bıraktı. Kazı çalışmaları sırasında tarihe ışık tutacak bulgulara rastlandı.
Çalışmalar hakkında bilgi veren Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı ve Eğil Kalesi Kazı Başkanı Prof. Dr. Vecihi Özkaya, Eğil Kaya Kilisesi'nin önündeki kazılarda, 4.Yüzyılın başlarında tarihlenebilecek sikkeler bulduklarını, Kaya Kilisesi'nin çok önemli bir merkez olduğunu söyledi.
"Türkiye sularına yabancı bir yaratık"
Özkaya, Eğil Kalesi kazıları kapsamında kilise önünde yaptıkları çalışmalarda milattan önce 307 ve 330 yılları arasında, yada genel anlamda 4. Yüzyılın başlarında tarıhlenebilecek sikkeler bulduklarını belirterek, şöyle dedi:
"Bilinenlerin somut verilerle kanıtlanması açısından bu önemli. 4.Yüzyılda Roma döneminde bölgedeki azınlıkları bünyesinde barındırmak veya temsil etmek amacıyla önemsenmiş bir kilise. Aynı zamanda sembolik bir kilise. Bu seneki kazılarda burada bulduğumuz bir bulgu bizim açımızdan çok önemli. Genelde botanik bilimi açısından kum doları olarak bilinen beş yıldızlı bir deniz anası türü. Küresel okyanus kıyılarında yaşayan bir canlıdır. Bölgeye, bölge sularına, Türkiye denizlerine yabancı bir yaratıktır. Bunu burda bulmuş olmamız kilisenin önemi ile bağlantılıdır. Öncelikle kum dolarının anlamı şu; Barışın simgesidir. Üzerinde beş ayrı yaprak bulunan yıldız şeklindedir. İsanın doğumu, ölümü ve dirlişini sembolize etmektedir. Ayrıca kırıldığında herbir yaprağın içerisinde beş ayrı güvercinin olduğu, bunların dünyaya iyi niyet götürmek üzere saklı olduğuna inanılır. Ayrıca Beytüllahim Yıldız'ına benzediği için ayrıca önemsenmiştir. Burda çobanların İsa Mesihi bulmak için Beytüllahim Yıldız'ını sembolize ettiği söylenmektedir. Şimdi bunun önemi ne ? Kilisede bulunmuş olmasının sebebi kilisenin Hristiyan dünyası için evrensel bir değeri olduğunu göstermektedir. Ki; bu da kiliseye barış kilisesi özelliğini kazandırmaktadır."
Kaya Kilisesi'nin, duvarlarına işlenmiş çok sayıda haç ve bütün Hristiyan mezheplerini temsilen işlenmiş haçların kendileri için ayrılmış bölgede işlenmiş olmasından hareketle, buranın Hristiyan dünyası için mutabakata varılmış, herkesi kapsayan barış kilisesi olduğunu anlatan Özkaya, "Bulduğumuz kum doları ve özellikle iznik konsülüne çağrılmış rahiplerinden, din görevlilerinden dolayı burasının bir barış klisesi, daha doğrusu Anadolu'daki Hristiyan topluluklarını birleştiren barış kilisesi olduğunu göstermektedir."dedi.
